სად მუშაობენ IT სპეციალისტები თუ არა ტექნოლოგიურ კომპანიებში?

საზოგადოებაში IT პროფესიონალი ხშირად ასოცირდება ტექნოლოგიურ სტარტაპებთან, პროგრამული უზრუნველყოფის კომპანიებთან ან საერთაშორისო სერვის–პროვაიდერებთან. თუმცა, 2023 წლის მონაცემები სრულიად განსხვავებულ სურათს გვიჩვენებს: საქართველოში IT პროფესიით დასაქმებულთა მხოლოდ 34% მუშაობს უშუალოდ IT კომპანიებში, ხოლო 66% სხვა სექტორებში — ფინანსებში, განათლებაში, მედიაში, საჯარო სტრუქტურებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციებში. ამასთან, 88% დასაქმებულია კერძო სექტორში, 9% — საჯაროში, და მხოლოდ 3% — საერთაშორისო ან არასამთავრობო სექტორში.

ეს ტენდენცია უნიკალური არაა მხოლოდ საქართველოსთვის. გლობალურად, ციფრული ტრანსფორმაცია უკვე გასცდა ტექნოლოგიური სექტორის ფარგლებს. მაგალითად, აშშ–ში 2022 წელს CompTIA-ს ანგარიშის მიხედვით, ტექნოლოგიური პროფილის სამუშაოების ნახევარზე მეტი სწორედ არატექნოლოგიურ ინდუსტრიებში იყო — წარმოებაში, ჯანდაცვაში, საბანკო სფეროსა და საჯარო მმართველობაში. მსგავსი სურათია გერმანიაშიც, სადაც ბანკები, სადაზღვევო კომპანიები და ლოგისტიკური ფირმები ათასობით IT სპეციალისტს საკუთარ გუნდებში ასაქმებენ.

საქართველოში IT პროფესიონალების ასეთი დივერსიფიცირებული განაწილება ასახავს ქვეყნის ციფრული ტრანსფორმაციის სწრაფ, თუმცა არათანაბარ პროცესს. პირველ რიგში, ფინანსურმა სექტორმა მოითხოვა პროგრამისტები, მონაცემთა ანალიტიკოსები და კიბერუსაფრთხოების სპეციალისტები — უსაფრთხო გადახდების, მობილური პლატფორმებისა და რეალურ დროში ოპერაციების მართვისთვის. განათლების სფეროში IT კადრები ჩაერთნენ ციფრული სწავლების მხარდაჭერისთვის, ხოლო საჯარო სექტორში გაიზარდა მოთხოვნა ელექტრონულ სერვისებსა და მონაცემთა სისტემებზე.

მიუხედავად ამისა, ამ განაწილებას თან ახლავს როგორც შესაძლებლობები, ისე გამოწვევები.

პოზიტიური მხარე ისაა, რომ IT კადრების ინტეგრაცია სხვადასხვა დარგში აჩქარებს ფართო ეკონომიკურ ტრანსფორმაციას. მაგალითად, ლოგისტიკურ კომპანიაში პროგრამისტების ყოფნა საშუალებას აძლევს ორგანიზაციას ოპტიმიზაცია მოახდინოს მარშრუტებზე და მიიღოს მონაცემებზე დაფუძნებული გადაწყვეტილებები, ხოლო სამედიცინო დაწესებულებაში IT გუნდი უზრუნველყოფს დიაგნოსტიკის, ჩანაწერებისა და ბუღალტერიის სისტემების ინტეგრაციას.

მეორე მხრივ, ასეთ დისპერსიას შესაძლოა ახლდეს უნარების ნაწილობრივი გამოუყენებლობა. არატექნოლოგიურ გარემოში დასაქმებულ IT სპეციალისტებს ხშირად ეზღუდებათ პროფესიული ზრდა, არ აქვთ წვდომა უახლეს ტექნოლოგიურ ტენდენციებზე ან იმ პროფესიულ ქსელებზე, რომლებიც თავად IT სექტორში უფრო მარტივად ხელმისაწვდომია.

ამავე დროს, ეს აჩენს სტრატეგიულ კითხვას: თუ IT პროფესიონალების უმრავლესობა არ მუშაობს ტექნოლოგიურ კომპანიებში, როგორ უნდა მოამზადოს განათლების სისტემამ ისინი? უნდა იყოს თუ არა მომზადება მორგებული კონკრეტული დარგების საჭიროებებზე — მაგალითად, საბანკო, საგანმანათლებლო ან საჯარო მმართველობის კონტექსტში?

ეს სტრუქტურული რეალობა მომავალშიც შენარჩუნდება და, სავარაუდოდ, კიდევ გაღრმავდება. რაც უფრო მეტად ციფრული ხდება სხვადასხვა სექტორი, მით მეტად გაიზრდება მოთხოვნა IT პროფესიონალებზე ტექნოლოგიურ ინდუსტრიის მიღმაც. ამ ვითარებაში გადამწყვეტი იქნება ის, თუ როგორ უზრუნველყოფს ქვეყანა ამ სპეციალისტების განვითარებას — იქნება ეს უწყვეტი გადამზადებით, ინოვაციურ პლატფორმებზე წვდომით, თუ უკეთ სტრუქტურირებული ეკოსისტემით.

იხილეთ BTU-ს კვლევა IT სექტორის ტენდენციების შესახებ აქ.