რამდენად შორს ვართ ევროკავშირის ყველაზე დაბალ მაჩვენებელზე?

საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ახალი ანგარიშის მიხედვით, ევროკავშირში ერთ მოსახლეზე ყველაზე დაბალი მთლიანი შიდა პროდუქტი კვლავ ბულგარეთში ფიქსირდება და 2025 წლისთვის 18,522 დოლარს აღწევს. ეს მონაცემი მკვეთრი საზომია, რომლის მიხედვითაც სხვა ევროპული და ასოცირებული ქვეყნების ეკონომიკური დინამიკა ფასდება. მეორე ადგილს რუმინეთი იკავებს 21,421 დოლარით, მესამეზე ლატვიაა 24,374 დოლარით, ხოლო უნგრეთი კიდევ უფრო მაღალ ნიშნულზე — 24,808 დოლარით. ამ სიაში ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი ლუქსემბურგზე მოდის — 140 ათას დოლარზე მეტი ერთ მოსახლეზე, რაც კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს ევროკავშირის შიგნით არსებულ ეკონომიკურ ფერდობებს: ყველაზე მდიდარი ქვეყნის მაჩვენებელი ყველაზე ღარიბისას თითქმის რვაჯერ აღემატება.

ამავე სტატისტიკაში საქართველოს ადგილი, რბილად რომ ვთქვათ, არ არის სანატრელი. ქვეყნის მშპ ერთ მოსახლეზე 2025 წლისთვის 9,141 დოლარია — ზუსტად ორჯერ ნაკლები, ვიდრე ევროკავშირის ყველაზე ღარიბ ბულგარეთში. ეს განსხვავება მხოლოდ ციფრებით არ შემოიფარგლება: საქართველოს ეკონომიკური რეალობა, საშუალო შემოსავლების დონე და ცხოვრების ხარისხი ევროპულ რეფერენსებს აშკარად ჩამორჩება, ხოლო ჩვენი მიზნების — ევროპასთან ეკონომიკური და სოციალური ინტეგრაციის — მიღწევა მხოლოდ ეკონომიკური ზრდის ტემპის დაჩქარებით არის შესაძლებელი.

იმისათვის, რომ საქართველომ ბულგარეთის დღევანდელ დონეს მიაღწიოს, წლიური ეკონომიკური ზრდის საშუალო ტემპი მინიმუმ 5.4% უნდა შენარჩუნდეს. ასეთ შემთხვევაში, საერთაშორისო სავალუტო ფონდის გათვლებით, ქვეყანას 14 წელი დასჭირდება, რომ ევროკავშირის ყველაზე დაბალშემოსავლიან ქვეყანას დაეწიოს. ეს ვადაც კი ოპტიმისტურად ჩანს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ბულგარეთი სტაგნაციაში აღმოჩნდება, ხოლო საქართველო საკუთარი პროგრესის ტემპს შეინარჩუნებს — ორივე ასპექტი კი ნაკლებად პროგნოზირებადია გლობალური ეკონომიკური ცვლილებების ფონზე.

გარდა იმისა, რომ ეს მაჩვენებლები გარკვეულწილად მიმზიდველი მიზანია ეკონომიკური პოლიტიკისთვის, ისინი რეალურად ცხადყოფენ, რამდენად გრძელი და რთულია გზა ევროკავშირის სოციალურ–ეკონომიკური სტანდარტებისკენ. საქართველოს მთავრობის, ბიზნესის და მთლიანად საზოგადოებისთვის მთავარი გამოწვევა ხდება არა მხოლოდ ციფრებში ზრდა, არამედ ისეთი განვითარების მოდელის პოვნა, რომელიც უზრუნველყოფს სამუშაო ადგილების, პროდუქტიულობის და ცხოვრების ხარისხის მდგრად გაუმჯობესებას.

საბოლოოდ, მაკროეკონომიკური კონტექსტი ნათლად აჩვენებს, რომ სწრაფი რეფორმების, ინვესტიციების ზრდისა და განათლებაზე აქცენტის გარეშე საქართველოს შანსები, დაძლიოს ორჯერ მეტი ეკონომიკური სხვაობა ევროკავშირის ყველაზე ღარიბ წევრთან, უკიდურესად დაბალია. ხოლო რეალური მდგრადი განვითარება მხოლოდ მაშინ გახდება შესაძლებელი, როცა ეკონომიკური ზრდა ინფლაციის, სამუშაოს დეფიციტისა და განათლების პრობლემების პარალელურად, რეალურად აისახება თითოეული მოქალაქის ცხოვრების დონეზე. სწორედ ესაა ის გამოწვევა, რომელზეც ქვეყანა უახლოესი ათწლეულის განმავლობაში უნდა ფოკუსირდეს.