ვინ ზარალობს ყველაზე მეტად წლიური ინფლაციის პირობებში?

საქტატის მონაცემებით, 2025 წლის მარტში საქართველოში წლიური ინფლაციის დონემ 3.5% შეადგინა — რაც შედარებით სტაბილური მაჩვენებელია, თუმცა მისი ზემოქმედება ყველა მომხმარებელზე თანაბრად არ ვრცელდება. ზოგიერთ ჯგუფს ინფლაცია მეტად ურტყამს, ზოგს კი ნაკლებად. ამ განსხვავებას ყველაზე უკეთ გვიჩვენებს ფასების ცვლილების პროფილი სხვადასხვა პროდუქტისა და მომსახურების მიხედვით.

ამჟამინდელი ინფლაციის ტვირთი პირველ რიგში იმ მომხმარებლებს აწვებათ, ვისთვისაც ყოველდღიური ბიუჯეტის დიდი ნაწილი სურსათსა და ჯანდაცვაზე მოდის. სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, სურსათისა და უალკოჰოლო სასმელების ჯგუფში ფასები 6.6%-ითაა გაზრდილი და მთლიან ინფლაციაში ყველაზე მაღალი წვლილი — 2.2 პროცენტული პუნქტი — სწორედ ამ კატეგორიიდან მოდის. ეს იმას ნიშნავს, რომ დაბალი შემოსავლის მქონე ოჯახები, რომლებიც შრომისუნარიანად არმუშაობენ ან მცირე პენსიაზე ცხოვრობენ, უფრო მძიმედ გრძნობენ ინფლაციას, რადგან მათი შემოსავლის მნიშვნელოვანი ნაწილი სწორედ ყოველდღიურ მოხმარებაზე მიდის.

განსაკუთრებით გამოკვეთილია ფასების ზრდა ისეთ პროდუქციაზე, როგორიცაა ბოსტნეული (21.3%), ზეთი და ცხიმი (16.4%), ყავა, ჩაი და კაკაო (14.4%) და შაქარი (10.8%). ანუ ინფლაციის ხარჯზე გაძვირებულია ძირითადი საკვები პროდუქტები, რომლებიც თითქმის ყველა ოჯახში გვხვდება, მაგრამ მათი წილი განსაკუთრებით მაღალია დაბალი შემოსავლის მქონე მომხმარებელთა ხარჯვით კალათაში.

ჯანდაცვის ჯგუფში ფასების ზრდა 8.8%-ს აღწევს, რაც პირდაპირ აისახება ხანდაზმულ მომხმარებლებზე და ქრონიკული დაავადებების მქონე პირებზე, რომლებსაც რეგულარული სამედიცინო მომსახურება ესაჭიროებათ. სამედიცინო მომსახურების და პროდუქციის გაძვირება მათი ხარჯების ზრდას და საბიუჯეტო წნეხის გაღრმავებას იწვევს.

მეორე მხრივ, მომხმარებელთა ის სეგმენტები, რომლებიც მეტი დანაზოგით, შედარებით სტაბილური შემოსავლებითა და ნაკლები სენსიტიურობით ხასიათდებიან — მაგალითად, მაღალი შემოსავლის მქონე პროფესიონალები ან სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებული სუბიექტები — ინფლაციის ზემოქმედებას შედარებით იოლად უმკლავდებიან. მათ ხარჯვით კალათაში მეტია მომსახურება, დასვენება, ტრანსპორტი და ტექნოლოგიები — ის სფეროები, სადაც წლიური ფასების ცვლილება ან უმნიშვნელოა, ან უარყოფითია. მაგალითად, კავშირგაბმულობის ჯგუფში ფასები 12.4%-ით არის შემცირებული, ტრანსპორტში კი -0.5%-ით.

ამრიგად, ინფლაცია არა მხოლოდ საერთო მაჩვენებელია, არამედ სოციალური ლინზაა — ის ცხადად აჩვენებს უთანასწორობას შიგნით საზოგადოების სხვადასხვა ფენებს შორის. დღეს საქართველოში ინფლაციის მთავარ ტვირთს ის მომხმარებლები ატარებენ, ვისთვისაც ყოველი ლარი მნიშვნელოვანია და ვისთვისაც ფასის თუნდაც მცირე ცვლილება ყოველდღიურობაზე უშუალოდ აისახება.