ვაჭრობის ახალი ხაზი: როგორ გაძლიერდა ისრაელთან ეკონომიკური ურთიერთობა და რას ნიშნავს ეს საქართველოსთვის

2025 წლის პირველივე კვარტალმა მკაფიოდ დაადასტურა, რომ საქართველო და ისრაელი ახალ სავაჭრო რიტმს იღებენ. სავაჭრო ბრუნვის 61%-იანი ზრდა წლის დასაწყისშივე სერიოზულ ეკონომიკურ სიგნალს იძლევა: ორი ქვეყანა არა მხოლოდ აძლიერებს ორმხრივ ურთიერთობებს, არამედ ცდილობს მათ გარდაქმნას სტრატეგიულ ეკონომიკურ თანამშრომლობად.

სტატისტიკის თანახმად, 2025 წლის I კვარტალში ორმხრივმა სავაჭრო ბრუნვამ 19.7 მილიონ აშშ დოლარს მიაღწია, მაშინ როცა 2024 წლის ანალოგიურ პერიოდში ეს მაჩვენებელი მხოლოდ 12.2 მილიონი დოლარი იყო. ეს რაოდენობრივი ზრდა ერთი შეხედვით უბრალო მატებაა, მაგრამ ციფრებს მიღმა ჩანს გაცილებით მნიშვნელოვანი რამ — საქართველოს ექსპორტის ხარისხობრივად გაუმჯობესებული სტრუქტურა, რომელიც აჭარბებს იმპორტს.

საქართველოდან ისრაელში ექსპორტი თითქმის 60%-ით გაიზარდა და 13.7 მილიონ დოლარს მიაღწია. მთავარ საექსპორტო პროდუქტად თხილი და სხვა კაკალი იქცა, რაც ერთდროულად ასახავს როგორც ქართული აგროსექტორის პოტენციალს, ისე ისრაელის მოთხოვნებს ჯანსაღ პროდუქტებზე. მაგრამ სურათი ამით არ სრულდება: ექსპორტში შედის აგრეთვე სასუქები, ყავის და ჩაის ექსტრაქტები, ფეროშენადნობები და მაღალტექნოლოგიური მოწყობილობები — რაც მიუთითებს ექსპორტის დივერსიფიცირებაზე და მაღალი დამატებული ღირებულების მიმართულებით განხორციელებულ წინსვლაზე.

არანაკლებ საინტერესოა იმპორტის დინამიკაც. 2025 წლის პირველ კვარტალში საქართველომ ისრაელიდან 5.9 მილიონი დოლარის ღირებულების საქონელი შემოიტანა, რაც წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით დაახლოებით 64%-იანი ზრდაა. აქ აშკარად ჩანს, რომ ისრაელის ტექნოლოგიური და სამედიცინო სექტორების პროდუქცია თანდათან აღწევს ქართულ ბაზარზე. საიმპორტო ტოპ–საქონელი არის ნავთობპროდუქტები, მაგრამ ასევე დიდი წილი უჭირავს კოსმეტიკას, მედიცინისა და ვეტერინარიის აპარატურას, სარეცხ და საწმენდი საშუალებებსა და მაღალი ტექნოლოგიის პროდუქტებს.

საინტერესოა, რომ იმპორტისა და ექსპორტის მთავარი პროდუქტები განსხვავდება ერთმანეთისგან არა მხოლოდ სეგმენტურად, არამედ ეკონომიკური მოდელითაც: საქართველო ექსპორტზე აგრობაზაზე დაფუძნებულ და ნაწილობრივ დამუშავებულ პროდუქციას აგზავნის, ხოლო იმპორტის ძირითადი ნაკადი შედგება ინდუსტრიალური, სამედიცინო და მაღალი ტექნოლოგიის პროდუქტებისგან. ეს ასახავს იმ კომპლემენტარულ ურთიერთობას, რაც ხშირად ჩამოყალიბდება განვითარებად და მაღალტექნოლოგიურ ქვეყნებს შორის, როდესაც ერთს აქვს რესურსი, მეორეს კი ტექნოლოგია და ბაზარი.

საერთო ჯამში, საქართველოსა და ისრაელს შორის ვაჭრობის ზრდა არ არის უბრალოდ ციფრების მატება — ეს არის სიგნალი, რომ ქვეყნები ერთმანეთისთვის სტრატეგიულ პარტნიორებად ყალიბდებიან. უფრო ფართო კონტექსტში, ეს ტენდენცია ხაზს უსვამს საქართველოს გეოეკონომიკურ ტრანსფორმაციას, რომელიც სულ უფრო მეტად ორიენტირდება დივერსიფიცირებულ სავაჭრო პარტნიორებზე და მაღალი ღირებულების პროდუქციის ექსპორტზე.

თუ ეს დინამიკა შენარჩუნდა და გაღრმავდა, საქართველოს შეიძლება ექნეს შანსი ისრაელთან უფრო ღრმა ტექნოლოგიური და სამეცნიერო თანამშრომლობის განვითარებაზე — კერძოდ, სოფლის მეურნეობის ინოვაციებში, წყალმომარაგების სისტემებში, კლიმატურ ტექნოლოგიებსა და განათლებაში. სწორედ ამ მიმართულებით განვითარების პერსპექტივა გადაჭრის არაერთ სტრუქტურულ პრობლემას და საქართველოს გლობალურ სავაჭრო ქსელში მეტად კონკურენტუნარიან მოთამაშედ აქცევს.