Airbnb თბილისის ბაზარზე – როგორ გარდაიქმნება უძრავი ქონების სექტორი ტურიზმის გავლენით?

ბოლო წლების განმავლობაში Airbnb-მ, რომელიც დაარსდა 2008 წელს სან-ფრანცისკოში, მნიშვნელოვანი ტრანსფორმაცია მოახდინა საერთაშორისო ტურისტულ ინდუსტრიაში. პლატფორმის ბიზნეს მოდელი საკმაოდ მარტივია: ის საცხოვრებლის მფლობელებს საშუალებას აძლევს, საკუთარი სახლები ან ოთახები ტურისტებს დროებით გაუქირაონ, რითაც ტურისტებს სასტუმროებთან შედარებით უფრო ეკონომიური და ავთენტური გამოცდილება მიაწოდონ. Airbnb-ის შემოსავალი კი ძირითადად კომისიებიდან მიიღება: მასპინძელი და სტუმარი იხდიან მომსახურების გარკვეულ პროცენტს თითოეულ დაჯავშნაზე. Airbnb-მა ფაქტობრივად მსოფლიოში ტურისტული ინდუსტრია გარდაქმნა – საცხოვრებლის გაზიარების მოდელი დღეს უკვე 220-ზე მეტ ქვეყანაშია გავრცელებული.

საქართველოში და განსაკუთრებით თბილისში, Airbnb-ს მიერ წარმოქმნილი ცვლილებები განსაკუთრებით თვალსაჩინოა. ბოლო წლებში პლატფორმა საქართველოს დედაქალაქში აქტიურად ვითარდება: 2024 წლის მონაცემებით, ქალაქში აქტიური Airbnb-ის განცხადებების რაოდენობა 6,778-ს აღწევს. საინტერესოა, რომ თბილისის Airbnb-ს საშუალო დღიური საფასური 2024 წელს უკვე დაახლოებით 53 აშშ დოლარია, ხოლო თითოეული განცხადების წლიური საშუალო შემოსავალი კი – დაახლოებით 6,240 აშშ დოლარი. ბინების საშუალო დატვირთულობა კი 42%-ია, რაც ბაზრის სტაბილურ განვითარებაზე მიუთითებს.

თბილისში Airbnb-ის განვითარებას რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფაქტორი უწყობს ხელს. მათ შორის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია ქალაქის პოპულარობის ზრდა, როგორც მიმზიდველი, ავთენტური და შედარებით იაფი ტურისტული მიმართულება. გარდა ამისა, ქალაქში ბინების ყიდვისა და გაქირავების საშუალო ფასი ბოლო წლებში საგრძნობლად გაიზარდა, რამაც უძრავი ქონების მფლობელებს Airbnb-ისკენ უბიძგა, რადგან მოკლევადიანი გაქირავება უფრო მომგებიანი ალტერნატივაა, ვიდრე გრძელვადიანი კონტრაქტები. ამ ტენდენციის გამო ქალაქის ცენტრალურ უბნებში ბინების ყიდვა ან გრძელვადიანი ქირაობა ადგილობრივი მოსახლეობისთვის კიდევ უფრო ძვირდება.

მიუხედავად Airbnb-ის პოპულარობისა, აღნიშნულმა ტენდენციამ რამდენიმე უარყოფითი ეფექტიც გამოიწვია ქალაქის უძრავი ქონების ბაზარზე. თბილისის ცენტრალურ უბნებში საცხოვრებლის ფასები მკვეთრად გაიზარდა, რის გამოც ადგილობრივებს უჭირთ ბინის ყიდვა ან გრძელვადიანი ქირით აღება. გარდა ამისა, Airbnb-მ გარკვეულ უბნებში გამოიწვია ადგილობრივი საზოგადოების იერსახის შეცვლა: ბინები, სადაც ადრე მუდმივად ადგილობრივი ოჯახები ცხოვრობდნენ, ახლა მუდმივად იცვლება მოკლევადიან სტუმრებზე.

თბილისის მუნიციპალიტეტი და სხვა შესაბამისი უწყებები ცდილობენ, გარკვეული რეგულაციები შემოიღონ Airbnb-ის მიმართ. 2023 წლიდან დაიწყო აქტიური განხილვა იმის შესახებ, რომ ქალაქში Airbnb-ის რეგისტრაცია სავალდებულო გახდეს და მეპატრონეებმა გარკვეული ტიპის გადასახადები გადაიხადონ მოკლევადიანი გაქირავებიდან მიღებული შემოსავლიდან. ეს დისკუსია 2024 წელსაც აქტიურად მიმდინარეობს და სავარაუდოდ უახლოეს პერიოდში კონკრეტული ნაბიჯებიც გადაიდგმება.

როგორც საერთაშორისო გამოცდილება აჩვენებს, Airbnb-ის განვითარების რეგულაცია აუცილებელი ნაბიჯია იმისთვის, რომ ქალაქმა ეკონომიკური სარგებელი მიიღოს, ამავდროულად, არ დაზარალდეს ადგილობრივი მოსახლეობის საცხოვრებელი პირობები. თბილისის შემთხვევაში, მნიშვნელოვანია მოხდეს Airbnb-ის აქტიურობის რეგულირება, რათა შენარჩუნდეს ბალანსი ტურიზმის ზრდასა და ადგილობრივი ცხოვრების ხარისხს შორის.