AI-ის ახალი დედაქალაქი

შეიხი ტახნუნ ბინ ზაიდ ალ ნაჰიანი, აბუ დაბის მმართველი ოჯახის ერთ–ერთი ყველაზე გავლენიანი ფიგურა, ხელოვნური ინტელექტის (AI) ინდუსტრიაში უმსხვილესი მოთამაშე ხდება. მას ხელთ აქვს 1,4 ტრილიონი ევროს (1,5 ტრილიონი აშშ დოლარი) მოცულობის ფინანსური რესურსი და მას სურს, აბუ დაბი ამ ტექნოლოგიური რევოლუციის ცენტრად აქციოს.

ტახნუნი არ არის ტიპური ინვესტორი. მის ინტერესთა სფეროში შედიოდა საბრძოლო ხელოვნება, ჭადრაკი და ვიდეოთამაშები, მაგრამ ახლა მისი ყურადღება მთლიანად ხელოვნურ ინტელექტზეა კონცენტრირებული. ის აბუ დაბის ეროვნული უსაფრთხოების მრჩეველია და შეიხ მუჰამედ ბინ ზაიდ ალ ნაჰიანის, არაბეთის გაერთიანებული საამიროების (UAE) პრეზიდენტის, ძმაა. მისი მიზანია, რომ ამ პატარა, მაგრამ მდიდარმა ემირატმა ხელოვნური ინტელექტის ინდუსტრიაში გლობალური ლიდერის ადგილი დაიკავოს.

ტახნუნმა წამოიწყო ახალი AI ფონდი MGX, რომელიც თავდაპირველად 50 მილიარდი ევროს (54 მილიარდი აშშ დოლარი) კაპიტალით იქნება შევსებული. ასევე, მის კონტროლს ექვემდებარება Group 42 (G42), კომპანია, რომელიც დამატებით მილიარდობით ევროს ხარჯავს AI პროექტებზე.

მისი ინვესტიციები უკვე აისახა ისეთ პროექტებში, როგორიცაა OpenAI, Musk-ის XAI, Amazon-ის Anthropic და Stargate – 100 მილიარდი ევროს (108 მილიარდი აშშ დოლარი) ღირებულების მონაცემთა ცენტრების ქსელი, რომელიც თეთრი სახლის მხარდაჭერით გაშენდება.

თუმცა, ტექნოლოგიური ბუმის პარალელურად, ბაზარი რისკებითაც არის სავსე. ჩინური DeepSeek-ის დაბალბიუჯეტიანმა AI მოდელებმა ბაზრის ტენდენციები უკვე შეცვალა, ხოლო მაღალი შეფასებები და ვენჩურული კაპიტალის სიჭარბე ქმნის „ბუშტის“ განწყობას, რომელიც ბევრს 2000-იანი წლების ინტერნეტბუმს ახსენებს.

მიუხედავად იმისა, რომ AI კომპანიები წლების განმავლობაში მილიარდობით ევროს დაკარგავენ, ტახნუნი არ აპირებს ფულის შენახვას. მისი ხედვაა, რომ აბუ დაბი AI ინფრასტრუქტურის ცენტრად იქცეს, სადაც გაიხსნება ჩიპების საწარმოები, მონაცემთა ცენტრები და სტარტაპები, რომლებიც ნავთობზე დამოკიდებულ ეკონომიკას შეცვლიან.

იგი საკუთარი სასახლიდან აკონტროლებს AI მოდელების პროგრესს, რომელსაც სპეციალურად მისთვის შექმნილი სისტემა აჯამებს. მისი თქმით, ეს ტექნოლოგია გლობალური ეკონომიკის მომავალია და მისი ქვეყანა ამ ცვლილებაში უნდა იყოს ჩართული.

Microsoft-ის პრეზიდენტი ბრედ სმიტი აცხადებს, რომ ტახნუნი „ფინანსურად ძალიან ძლიერია და შეუძლია ინვესტირება ისეთ სფეროში, რომელიც ძალიან დიდ კაპიტალს მოითხოვს.“

ტახნუნმა გადაწყვიტა, აშშ–ის მხარე აერჩია ჩინეთთან შედარებით. მიუხედავად იმისა, რომ G42-ს წარსულში მჭიდრო კავშირები ჰქონდა ჩინურ ტექნოლოგიურ გიგანტ Huawei-სთან, აშშ–ის ხელისუფლებამ ტახნუნს მკაფიოდ განუცხადა: „უნდა აირჩიო.“

ტახნუნმა გადაწყვიტა, რომ აშშ–ის ტექნოლოგიებთან თანამშრომლობა უფრო სტრატეგიული იყო. ამისთვის მან კომპანია Microsoft-თან გააფორმა შეთანხმება, რომლის ფარგლებშიც G42 მხოლოდ აშშ–ის ტექნოლოგიებს გამოიყენებს, ხოლო სანაცვლოდ Microsoft-მა მასში 1,4 მილიარდი ევროს (1,5 მილიარდი აშშ დოლარი) ინვესტიცია განახორციელა.

თუმცა, აბუ დაბის გზაზე კიდევ ერთი გამოწვევაა – თუ ქვეყანა ჩიპების წარმოებაში ჩართვას აპირებს, მას დასჭირდება აშშ–ის ნებართვა, რათა შეიძინოს მოწინავე ნახევარგამტარები და მათი წარმოებისთვის საჭირო ტექნოლოგიები.

ტახნუნი აპირებს, რომ აბუ დაბი AI-ის გლობალურ ცენტრად აქციოს, განსაკუთრებით ახლო აღმოსავლეთის, სამხრეთ აზიისა და აფრიკის ბაზრებისთვის. მისი გეგმაა, რომ მონაცემთა ცენტრების გარშემო შეიქმნას ძლიერი AI ინდუსტრია, თუმცა ამაში ბევრი ეჭვობს.

ევროპისა და ამერიკის ტექნოლოგიური ჰაბები, როგორიცაა ლონდონი და პარიზი, კონკურენციას უწევენ აბუ დაბის ამბიციებს. AI-ის სფეროში ნიჭიერი სპეციალისტების მოზიდვა რთული ამოცანაა, რადგან ამ სფეროს ლიდერები ჯერ კიდევ დასავლეთის დიდ ქალაქებში არიან კონცენტრირებულნი.

ტახნუნი მისი ძმის, პრეზიდენტ მუჰამედ ბინ ზაიდის, ჩრდილში გაიზარდა, თუმცა მას საკუთარი გზა აქვს არჩეული. მისი გავლენა უზარმაზარია – იგი მართავს აბუ დაბის ორ უდიდეს სუვერენულ ფონდს და აკონტროლებს 1,4 ტრილიონი ევროს (1,5 ტრილიონი აშშ დოლარი) აქტივებს.

მისი სტილი შორს არის ტრადიციული ინვესტორებისგან. ის პირადად შეხვდა ტექნოლოგიური გიგანტების ლიდერებს, მათ შორის Apple-ის, Microsoft-ისა და BlackRock-ის ხელმძღვანელებს. ასევე, ის პირადად შეხვდა მარკ ცუკერბერგს და ილონ მასკს, რათა გაეგო AI-ის განვითარების ტენდენციები.

ტახნუნი ჩართულია არა მხოლოდ ტექნოლოგიურ, არამედ სპორტულ პროექტებშიც – მან აბუ დაბი მსოფლიოს ჯიუ–ჯიცუს დედაქალაქად აქცია, დააფინანსა ერთ–ერთი წამყვანი ველოსიპედისტების გუნდი და შეიძინა იტალიური ველოსიპედების მწარმოებელი კომპანია Colnago.

ტახნუნ ბინ ზაიდ ალ ნაჰიანის ამბიცია სცილდება მხოლოდ ინვესტიციებს – მას სურს, რომ აბუ დაბი ხელოვნური ინტელექტის ახალი ცენტრი გახდეს. თუმცა, ეს გეგმა მრავალი გამოწვევის წინაშეა: ბაზრის გაჯერება, კონკურენცია დასავლეთიდან და პოლიტიკურ–ტექნოლოგიური ბარიერები.

მიუხედავად ამისა, ტახნუნის ფინანსური ძალაუფლება და მისი სწრაფი მოქმედების სტილი მას უნიკალურ მოთამაშედ აქცევს AI-ის გლობალურ რბოლაში. ერთ რამეზე ყველა თანხმდება – მისი მონაწილეობა ამ ინდუსტრიაში სამუდამოდ შეცვლის AI-ის ძალთა განლაგებას მსოფლიო მასშტაბით.

წყარო – WSJ.com მასალების მიხედვით