POS ტერმინალების ბუმი საქართველოში: როგორ ცვლის მცირე ბიზნესის გადახდების ლანდშაფტს

საქართველოში 2025 წლისთვის ციფრული გადახდების ინფრასტრუქტურა ყველაზე აქტიურად POS ტერმინალების ზრდით ვითარდება. საქართველოს ეროვნული ბანკის მონაცემებით, 2025 წლის მაისის მდგომარეობით ქვეყანაში ფუნქციონირებს დაახლოებით 130,000 POS ტერმინალი. როგორც bm.ge აღნიშნავს, ეს მაჩვენებელი წინა წელთან შედარებით 6.5 %-ით მეტია, ხოლო ორწლიანი ჭრილით ზრდა 29 %-ს აჭარბებს.

ამავე თვის მონაცემებით, POS ტერმინალებით გადახდების მოცულობამ შეადგინა 2.1 მილიარდი ლარი (წყარო: საქართველოს ეროვნული ბანკი). bm.ge-ის მიხედვით, ეს მაჩვენებელი წინა წლის მაისთან შედარებით 500 მილიონი ლარით მეტია. საშუალოდ, თითოეულ ტერმინალზე თვეში მოდის დაახლოებით 16,100 ლარის ტრანზაქცია, რაც დღეში 530–540 ლარის ფარგლებში მერყეობს.

საქართველოს ეროვნული ბანკის სტატისტიკის მიხედვით, POS ტერმინალებით გადახდების წლიურმა მოცულობამ 13.4 მილიარდ ლარს გადააჭარბა. bm.ge-ის შეფასებით, ეს წინა წელთან შედარებით 49 %-იანი ზრდაა, რასაც ხელი შეუწყო ტურიზმის გაძლიერებამ და შიდა მოხმარების გაფართოებამ.

ამ ფონზე, ელექტრონული კომერციის გზით გადახდების ზრდა გაცილებით ნელია. ინტერნეტით გადახდებმა შეადგინა 6.46 მილიარდი ლარი (წყარო: საქართველოს ეროვნული ბანკი), რაც მხოლოდ 2 %-ით მეტია წინა წელთან შედარებით. ტრანზაქციების რაოდენობა გაიზარდა 3 მილიონით.

ციფრული გადახდების ეს ტენდენცია განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მცირე და საშუალო ბიზნესისთვის. POS ტერმინალების ხელმისაწვდომობამ მიკრომეწარმეებს მისცა საშუალება, მოიზიდონ მომხმარებლები, რომლებიც უპირატესობას ანიჭებენ ბარათით ან მობილური აპლიკაციით გადახდას. ამავდროულად, იზრდება ფინანსური ნაკადების გამჭვირვალობა, რაც ამარტივებს საგადასახადო კონტროლს და აუმჯობესებს ბიზნესის ინტეგრაციას საბანკო სისტემაში.

გარდა ინფრასტრუქტურის ზრდისა, საქართველოს ეროვნული ბანკი აანონსებს სწრაფი გადახდების სისტემის ამოქმედებას, რომელიც უზრუნველყოფს მყისიერ ტრანზაქციებს და ეხმიანება PSD2 და ღია ბანკინგის ევროპულ სტანდარტებს.

მიუხედავად ამ პროგრესისა, ქვეყანაში ჯერ კიდევ არსებობს ციფრული უთანასწორობა. მსოფლიო ბანკის Geneva Findex-ის მიხედვით, საქართველოში მოსახლეობის 70.5 %-ს აქვს საბანკო ანგარიში, თუმცა მხოლოდ 62 % იყენებს ციფრულ გადახდებს — განსაკუთრებით დაბალია ეს მაჩვენებელი სოფლად მცხოვრებ და ხანდაზმულ მომხმარებლებში (წყარო: World Bank).

ამრიგად, POS ტერმინალების რაოდენობის ზრდა უკვე ცვლის გადახდების კულტურას საქართველოში. ის ამარტივებს გაყიდვებს, ზრდის ლიკვიდობას და ქმნის იმ ციფრულ ჩარჩოს, რომელზეც მომავალი გადახდების ეკოსისტემა უნდა აიგოს. რეალური გარდატეხისთვის გადამწყვეტი იქნება არა მხოლოდ ტექნოლოგიური პლატფორმების განვითარება, არამედ მომხმარებლის განათლება და მათთვის ხელმისაწვდომი, დაბალბარიერიანი ფინანსური გარემოს შექმნა.