გლობალური ტურიზმი 2024-ში: ვსწავლობთ თუ არა რამეს 2019 წლის შეცდომებიდან?

COVID-19-ის შემდეგ მსოფლიო ტურიზმის სექტორი მოულოდნელად სწრაფად აღდგა. 2023 წლიდან დაიწყო ახალი ბუმი: ევროპის ქვეყნების უმეტესობაში ვიზიტორთა რაოდენობა არამხოლოდ 2019 წლის დონეს დაუბრუნდა, არამედ გადააჭარბა კიდეც. პარიზში, ბარსელონაში და ვენეციაში ტურისტების ნაკადმა ლოკალური ინფრასტრუქტურა კვლავ გადატვირთა — სწორედ ისე, როგორც 2019 წელს, როცა ზედმეტმა დატვირთვამ ქალაქების მაცხოვრებლებს პროტესტისკენ უბიძგა.

იმ პერიოდში აქტიურად ისმოდა კრიტიკა: ტურიზმის არარეგულირებული ზრდა ზრდიდა ფასებს, ასუსტებდა ადგილობრივ ეკონომიკას და აზიანებდა კულტურულ გარემოს. თუმცა, ოთხწლიანი პაუზის შემდეგ, იგივე პრობლემები უკან დაუბრუნდა ბევრ ქალაქს — ხშირად იგივე პოლიტიკით.

UNWTO-ს მიხედვით, 2024 წლის პირველ ნახევარში გლობალური ტურიზმი უკვე 95%-ით იყო აღდგენილი პანდემიამდელ მაჩვენებელთან შედარებით. ამსტერდამმა გაამკაცრა ქცევის წესები ტურისტებისთვის, ბარსელონამ შეზღუდა ახალი სასტუმროები, ხოლო კაპრიმ და საბერძნეთის კუნძულებმა ტურისტული გადასახადები გაზარდეს. თუმცა ეს გადაწყვეტილებები რეაგირებაა და არა სტრატეგია — და სწორედ აქ არის 2019 წლის გაკვეთილების იგნორირების რისკი.

დღეს, ბევრ ქვეყანაში არ არსებობს გრძელვადიანი ხედვა: როგორ უნდა შეუნარჩუნდეს ტურიზმს ეკონომიკური ღირებულება ისე, რომ არ დააზიანოს ბუნებრივი და ურბანული გარემო. დისკუსიები პასუხისმგებლიან მოგზაურობაზე, დღიური კვოტების შესახებ და პირდაპირ ფრენებზე გადასახადების დაწესებაზე უკვე ჩნდება, მაგრამ რეალური გარდატეხა ჯერ არ დაწყებულა.

საქართველოს შემთხვევაში, ტურიზმი ძლიერად აღდგა და კვლავ წარმოადგენს ერთ–ერთ მთავარ ეკონომიკურ სექტორს. თუმცა, როგორც 2019 წელს, ტურიზმის ზრდა მიმდინარეობს რეგულაციების გარეშე. პოპულარულ ადგილებში — ბათუმი, მცხეთა, სვანეთი — სეზონური გადატვირთვა უკვე შესამჩნევია, და არ არსებობს გეგმა, რომელიც ადგილობრივ რესურსებზე ზეწოლას შეამცირებს. თუ საქართველო კვლავ მხოლოდ ვიზიტორების რაოდენობაზე იქნება ორიენტირებული, მაშინ 2019-ის შეცდომების გამეორება პრაქტიკულად გარდაუვალია.