სახელმწიფო შესყიდვებში უცხოური კომპანიების წილი იზრდება

2024 წლის სახელმწიფო შესყიდვების მონაცემებმა ნათლად აჩვენა, რომ საქართველოში მოქმედ შესყიდვების სისტემაში უცხოური კომპანიების ჩართულობა გაიზარდა როგორც რაოდენობრივად, ისე ფინანსური მასშტაბით. სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოს მიერ გამოქვეყნებული ანგარიშის მიხედვით, გასულ წელს სისტემაში 77 ქვეყნის 2 623 არარეზიდენტი მიმწოდებელი იყო რეგისტრირებული, რაც მკაფიოდ ასახავს ქვეყნის ღია სატენდერო პოლიტიკას და ეკონომიკის ეტაპობრივ ინტეგრაციას გლობალურ ბაზრებთან.

მომწოდებლების წარმომავლობის მიხედვით, პირველ ადგილზე კვლავ თურქეთი აღმოჩნდა – 409 კომპანიით, რასაც მოსდევს რუსეთის ფედერაცია 212 და აზერბაიჯანი 147 კომპანიით. ამავე ათეულში მოხვდნენ იტალია (112), სომხეთი (69), ყაზახეთი (55), ესპანეთი (49), ინდოეთი (46), ბელარუსი და საფრანგეთი – 37-37 მიმწოდებლით. ეს სურათი ადასტურებს, რომ სახელმწიფო ტენდერებში მონაწილეობას იღებენ როგორც რეგიონული, ისე ევროპული და აზიური კომპანიები, რაც შესყიდვების საერთაშორისო არხების გახსნილობას მიანიშნებს.

რაც შეეხება ფინანსურ მაჩვენებლებს, 2024 წელს არარეზიდენტ კომპანიებთან გაფორმებული ხელშეკრულებების ჯამურმა ღირებულებამ 156 მილიონ ლარს გადააჭარბა, რაც 2023 წლის ანალოგიურ მაჩვენებელთან შედარებით 2.2-ჯერ მეტია – წინა წელს აღნიშნული მაჩვენებელი მხოლოდ 71 მლნ ლარს შეადგენდა. მიუხედავად ამ მზარდი რიცხვებისა, ტენდერების საერთო ღირებულების მხოლოდ მცირე ნაწილი – 2.45% – მოდის უცხოურ კომპანიებზე. საერთო ჯამში, 2024 წელს ტენდერების საფუძველზე გაფორმებული ხელშეკრულებების ღირებულება 6.35 მლრდ ლარს შეადგენდა, აქედან 6.193 მლრდ ლარი ადგილობრივ კომპანიებთან გაფორმდა.

ეს მაჩვენებლები აჩვენებს სახელმწიფოს სტაბილურ პრიორიტეტს ადგილობრივი ბიზნესის მხარდაჭერის კუთხით, თუმცა იმავდროულად ისახება ტენდენცია – განსაკუთრებით სტრატეგიულ დარგებში, როგორიცაა ინფრასტრუქტურა, ენერგეტიკა ან მაღალტექნოლოგიური შესყიდვები – უფრო კომპლექსურ ტენდერებში უცხოური გამოცდილების ჩართვის საჭიროება იზრდება.

ზრდადი ინტერესის ფონზე აუცილებელია გადახედოს ტენდერების სისტემურ გამჭვირვალობას, ტექნიკურ ბარიერებსა და მოთხოვნების ერთგვაროვნებას, რათა სახელმწიფომ ადგილობრივი ბიზნესის პრიორიტეტულობის შენარჩუნების პარალელურად უზრუნველყოს მაღალი ხარისხის შესყიდვები საერთაშორისო სტანდარტებით. ამ გზით საქართველო შესაძლოა არა მხოლოდ ფინანსურ ეფექტიანობას, არამედ გრძელვადიან ინოვაციურ ტრანსფერსაც მიაღწიოს.