საქართველო ცოცხალი პირუტყვის მსხვილ ექსპორტიორად ყალიბდება

2025 წლის პირველ კვარტალში საქართველოს ეკონომიკაში ერთ–ერთი ყველაზე მკაფიო და დრამატული ექსპორტული ზრდა მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის მიმართულებით დაფიქსირდა. საქსტატის ოფიციალური მონაცემების მიხედვით, იანვარ–მარტში საქართველოდან ექსპორტირებული ცოცხალი პირუტყვის რაოდენობა 230%-ით გაიზარდა წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, რაც ნიშნავს, რომ ქვეყანა ამ მიმართულებით სწრაფად აფართოებს საგარეო ბაზრებზე წარმომადგენლობას.

ციფრებში ეს მატება განსაკუთრებით შთამბეჭდავად გამოიყურება: 2025 წლის პირველ სამ თვეში ექსპორტზე გავიდა 3 583 ტონა მსხვილფეხა პირუტყვი 10.512 მილიონი აშშ დოლარის ღირებულებით, მაშინ როცა 2024 წლის იმავე პერიოდში მხოლოდ 1 151 ტონა იყო გატანილი, რაც 3.179 მილიონ დოლარს შეადგენდა. ასეთი სისწრაფით ექსპორტის გაფართოება იშვიათად გვხვდება აგროსექტორის დარგებში, რაც ცხადყოფს არა მხოლოდ მოთხოვნის ზრდას საერთაშორისო ბაზარზე, არამედ ადგილობრივი ფერმერული და სავაჭრო სისტემის მზარდ ეფექტიანობასაც.

ერთ–ერთ მთავარ განმსაზღვრელ ფაქტორად უნდა ჩავთვალოთ ექსპორტის გეოგრაფიის გაფართოება. გასულ წელს ქართული პირუტყვი მხოლოდ ერაყში გადიოდა, თუმცა 2025 წელს ბაზარს დაემატა აზერბაიჯანიც, რაც მიუთითებს, რომ საქართველომ დაიწყო რეგიონული დივერსიფიკაციის განხორციელება. უფრო კონკრეტულად, ერაყში გასული საქონლის მოცულობამ 3 171 ტონა შეადგინა, რაც 9.651 მილიონი დოლარის ექსპორტს უდრის, ხოლო აზერბაიჯანში – 412 ტონა, 861 ათასი დოლარის ღირებულებით.

თუ შევხედავთ სრულ 2024 წელს, მაშინ საქართველოდან სულ გატანილი იყო 18 200 ტონა ცოცხალი პირუტყვი, რომლის ღირებულებამ 54.951 მილიონი დოლარი შეადგინა. ამ მონაცემით ქვეყანა უკვე მყარად იყო ჩამოყალიბებული რეგიონის ერთ–ერთ აქტიურ ექსპორტიორად, თუმცა 2025 წლის პირველივე კვარტალის შედეგები იმაზე მეტყველებს, რომ წლის ბოლომდე შესაძლოა არსებული რეკორდული მაჩვენებლებიც კი გადაფაროს.

მსგავსი სწრაფი ზრდა ლოგიკურად იწვევს ეკონომიკური და ლოგისტიკური საკითხების გააქტიურებას. საჭირო ხდება საექსპორტო სტანდარტების კიდევ უფრო გამკაცრება, ვეტერინარული კონტროლის მოდერნიზაცია და ტრანსპორტირების სისტემების დახვეწა. ზრდადი მოთხოვნის ფონზე უნდა აღინიშნოს, რომ ცოცხალი პირუტყვის ექსპორტი არამარტო ეკონომიკურ სარგებელს ქმნის, არამედ ახალ პასუხისმგებლობებსაც აჩენს – ცხოველთა კეთილდღეობიდან დაწყებული, ეკოლოგიური გავლენებით დასრულებული.

მთავარი კითხვა, რაც ასეთ ვითარებაში ისმის, არის – რამდენად მდგრადია ეს ექსპორტული ბუმი? პასუხი, სავარაუდოდ, დამოკიდებულია რამდენიმე ფაქტორზე: საერთაშორისო ბაზრებზე ფასების რყევებზე, რეგიონის კონკურენტუნარიანობაზე, ტრანსპორტისა და საბაჟო პროცედურების სიმარტივესა და, რაც მთავარია, ადგილობრივი წარმოების მასშტაბების შენარჩუნებაზე.

თუკი საქართველომ შეძლო პირველ კვარტალში 10.5 მილიონი დოლარის ღირებულების პირუტყვის გატანა მხოლოდ ორ ქვეყანაში, ცხადია, რომ სამომავლოდ ექსპორტის დივერსიფიკაცია – მაგალითად, ცენტრალური აზიის ან ახლო აღმოსავლეთის სხვა ბაზრების მიმართულებით – კიდევ უფრო მეტ ეკონომიკურ შესაძლებლობას შექმნის.

დასასრულად, ცოცხალი პირუტყვის ექსპორტის ასეთი სისწრაფით ზრდა მოწმობს, რომ საქართველოს აგროსექტორი იწყებს ახალ ეტაპზე გადასვლას – იქ, სადაც იგი აღარ არის მხოლოდ შიდა მოხმარებაზე ორიენტირებული წარმოება, არამედ აქტიური მოთამაშეა გლობალურ ბაზრებზე. სწორედ ამიტომ, 2025 წელი შესაძლოა იქცეს გარდამტეხ წერტილად, როცა სოფლის მეურნეობის დარგი არა მხოლოდ ადგილობრივი ეკონომიკის ფუნდამენტი, არამედ საგარეო ვაჭრობის სტრატეგიული ძრავი გახდება.