საქართველოს საგარეო ვაჭრობის ბოლო მაჩვენებლები: ექსპორტის ზრდა და იმპორტის შემცირება

სექტემბერში საქონლის იმპორტმა წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით 4.2%-ით დაიკლო და 1,323.5 მილიონ აშშ დოლარს გაუტოლდა. ეს შემცირება ძირითადად სამომხმარებლო სახის საქონლის იმპორტის მკვეთრი კლებიდან გამომდინარეობდა, რაც თავის მხრივ დაკავშირებულია ეკონომიკური აქტივობის შემცირებასთან და რეექსპორტისთვის განკუთვნილი მსუბუქი ავტომობილების შესყიდვების შემცირებასთან. მიუხედავად იმისა, რომ მათი იმპორტი შემცირდა, მსუბუქი ავტომობილები კვლავ მნიშვნელოვან წილს იკავებენ მთლიან იმპორტში. ასევე შემცირდა შერეული საქონლის, სიგარეტებისა და შაქრის შესყიდვები, რაც ეკონომიკურ ცვლილებებზე მიუთითებს და შესაძლოა გამოიწვიოს სამომხმარებლო ბაზრის სტრუქტურაში ცვლილებები.

საინვესტიციო საქონლის იმპორტი ასევე შემცირდა, რაც დაკავშირებულია სხვადასხვა მოცურავე საშუალებების, ჩატვირთვის მანქანებისა და ტრაქტორების შესყიდვების კლებასთან. ეს შეიძლება იყოს ეკონომიკური არასტაბილურობის შედეგი, რაც ბიზნესებს აიძულებს შეამცირონ კაპიტალური ხარჯები და გადახედონ საინვესტიციო პროექტებს. აღნიშნული ტენდენცია მიუთითებს, რომ კომპანიები ცდილობენ უფრო ფრთხილად წარმართონ ინვესტიციები და აქცენტი გააკეთონ მხოლოდ ყველაზე აუცილებელ პროექტებზე. მიუხედავად ამისა, გაიზარდა სატვირთო ავტომობილების, ჭურჭლის სარეცხი მანქანებისა და სამედიცინო ხელსაწყოების იმპორტი, რაც ამ პროდუქტების მზარდი მოთხოვნითაა გამოწვეული და მიუთითებს გარკვეული სექტორების ზრდაზე.

შუალედური სახის საქონლის იმპორტმა ზომიერად მოიმატა, რაც გამოწვეულია ნახშირბადიანი ფოლადის წნელების, იმუნური შრატებისა და მანგანუმის მადნების შესყიდვების ზრდით. ეს ზრდა მიანიშნებს, რომ საწარმოო სექტორისთვის საჭირო მასალების მოთხოვნა გაიზარდა, რაც შეიძლება წარმოების ზრდის მანიშნებელი იყოს. გარდა ამისა, შუალედური საქონლის იმპორტის ზრდა შეიძლება მიუთითებდეს ეკონომიკური აქტივობის მომატებას ისეთ სექტორებში, სადაც საჭიროა ფოლადი და სხვა მასალები, რაც ადგილობრივი წარმოების განვითარებაზე მიუთითებს.

სექტემბერში საქონლის ექსპორტი წლიურად 17%-ით გაიზარდა და 615.6 მილიონ აშშ დოლარს გაუტოლდა. ექსპორტის ზრდა მეტწილად სამომხმარებლო საქონლის ექსპორტის ზრდას უკავშირდებოდა, სადაც მსუბუქი ავტომობილები და სპირტიანი სასმელები განსაკუთრებული წვლილით გამოირჩეოდნენ. მსუბუქი ავტომობილების ექსპორტის ზრდა მიუთითებს ქვეყნის ექსპორტის დივერსიფიკაციასა და ტრანსპორტის სექტორის გააქტიურებაზე. ეს ზრდა ასევე მიანიშნებს, რომ საქართველოს წარმოების ავტომობილების ხარისხი და კონკურენტუნარიანობა მაღალია საერთაშორისო ბაზრებზე. ასევე გაიზარდა მინერალური წყლების, მტკნარი სასმელებისა და თხილის ექსპორტი, რაც საქართველოს წარმოების პროდუქტების პოპულარობაზე მიუთითებს საერთაშორისო ბაზრებზე და აჩვენებს ქვეყნის პოტენციალს აგრო-პროდუქტების წარმოებასა და ექსპორტში.

საინვესტიციო საქონლის ექსპორტმაც ზრდა განაგრძო, განსაკუთრებით სამშენებლო დანადგარებისა და მაცივრების ჯგუფებში. ეს მიუთითებს სამშენებლო და სამრეწველო სექტორების ზრდაზე რეგიონალურ და საერთაშორისო ბაზრებზე. სამშენებლო ტექნიკის ექსპორტის ზრდა შესაძლოა გამოწვეული იყოს რეგიონალურ ბაზრებზე მოთხოვნის ზრდით, რაც შესაძლებლობას აძლევს ადგილობრივ მწარმოებლებს თავიანთი პროდუქცია უფრო ფართო აუდიტორიას მიაწოდონ. ტრაქტორებისა და სატვირთო ავტომობილების რეექსპორტმა ზომიერად დაიკლო, რაც შეიძლება იყოს ზოგიერთი საექსპორტო ბაზრის გაღრმავებული კონკურენციის შედეგი, რაც ქართულ კომპანიებს აიძულებს მეტი ახალი პარტნიორი მოიძიონ გაზარდონ კავშირების გეოგრაფია.

სექტემბერში ძირითად სავაჭრო პარტნიორ ქვეყნებიდან იმპორტის შემცირებაში ყველაზე დიდი წვლილი შეიტანა აშშ-მ, იაპონიამ და ავსტრიამ, რაც უმეტესად მსუბუქი ავტომობილებისა და ჩატვირთვა-გადმოტვირთვის მანქანების შესყიდვების შემცირებას უკავშირდებოდა. ეს ქვეყნები, რომელთაც ადრე მნიშვნელოვანი წვლილი ჰქონდათ ქართულ იმპორტში, ახლა მათი აქტივობა შემცირებულია, რაც, სავარაუდოდ, ეკონომიკური ურთიერთობების გადახედვის და ახალი პარტნიორების მოძიების პროცესს უკავშირდება. ეს პროცესები შესაძლოა დაკავშირებული იყოს ეკონომიკური პოლიტიკის ცვლილებებთან ან ბაზრის ახალი მოთხოვნების გათვალისწინებასთან.

მეორე მხრივ, ჩინეთიდან და გერმანიიდან შესყიდვები გაიზარდა, რაც მიუთითებს ამ ქვეყნებთან ეკონომიკური კავშირების გაძლიერებასა და გაღრმავებაზე. ჩინეთის როლი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რადგან ის მოიცავს სატვირთო ავტომობილებისა და სამაცივრე მოწყობილობების, ასევე ჰაერის კონდენცირების სისტემების იმპორტს, რაც თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებასა და ინფრასტრუქტურის განვითარების გაზრდაზე მიუთითებს. ჩინეთის და გერმანიის ბაზრებზე ზრდის ტენდენცია მიუთითებს მათ მზარდ როლზე საქართველოს ეკონომიკაში და ამ ქვეყნებთან თანამშრომლობის გაღრმავების პოტენციალზე.

რაც შეეხება ექსპორტს, საექსპორტო შემოსავლების მატებაში ყველაზე დიდი წვლილი შეიტანეს ყირგიზეთმა და ყაზახეთმა, სადაც მსუბუქი ავტომობილების ექსპორტი მკვეთრად გაიზარდა. ეს ზრდა დაკავშირებულია ცენტრალური აზიის ქვეყნებთან სავაჭრო კავშირების გაღრმავებასთან და ამ რეგიონში ქართული პროდუქციის გაზრდილ პოპულარობასთან. ასევე გაიზარდა სპირტიანი სასმელების, მინერალური წყლებისა და სხვა პროდუქციის ექსპორტი რუსეთში, აზერბაიჯანში და საუდის არაბეთში, რაც ამ ბაზრებზე ქართული წარმოების პროდუქტების მაღალ მოთხოვნაზე მიუთითებს. აღნიშნული ზრდა მიუთითებს, რომ ქართული პროდუქტების ხარისხი და მათი კონკურენტუნარიანობა საკმაოდ მაღალია და რეგიონალურ ბაზრებზე მათი მოთხოვნა მზარდია.

2024 წლის სექტემბერში საქართველოს საგარეო ვაჭრობაში მნიშვნელოვანი ცვლილებები მოხდა: ექსპორტი გაიზარდა, რაც დადებითად აისახა საგარეო ვაჭრობის დეფიციტის შემცირებაზე. ეს მაჩვენებლები ასახავენ ქვეყნის ეკონომიკურ ტენდენციებს და მის გლობალურ კავშირებს. იმპორტის შემცირება, განსაკუთრებით სამომხმარებლო და საინვესტიციო საქონელში, შესაძლოა მიუთითებდეს შიდა ბაზრის მოთხოვნის შემცირებას ან ბიზნესების მიერ ხარჯების შემცირების ტენდენციას. მეორე მხრივ, ექსპორტის ზრდა ადასტურებს ქვეყნის წარმოების კონკურენტუნარიანობასა და პროდუქტების პოპულარობას საერთაშორისო ბაზრებზე. საქართველოსთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ექსპორტის ზრდის შენარჩუნება და მისი დივერსიფიკაცია, რაც ხელს შეუწყობს ეკონომიკური სტაბილურობის უზრუნველყოფას და ახალი სამუშაო ადგილების შექმნას.

წყარო: საქსტატი – საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, 2024 წლის სექტემბრის საგარეო ვაჭრობის ანგარიში.