ხორცის წარმოების სტრუქტურა: რატომ მცირდება ობიექტების რაოდენობა საქართველოში

2024 წლის მონაცემებით, საქართველოს ხორცპროდუქტების სექტორში მნიშვნელოვანი ცვლილებები დაფიქსირდა — ქვეყანაში ცხოველთა და ფრინველთა სასაკლაოების რაოდენობა 144-დან 131-მდე შემცირდა. ეს ტენდენცია მრავალმხრივ ასახავს როგორც ბაზრის ოპტიმიზაციასა და რეგულაციებს, ასევე კონკურენციის ზრდას და ტექნოლოგიურ სტანდარტებზე გადასვლის მოთხოვნებს. მიუხედავად ამისა, სექტორი კვლავ რჩება ერთ–ერთ ყველაზე შრომატევად და ფართო გეოგრაფიულ ინფრასტრუქტურაზე დაფუძნებულ ბიზნესად, სადაც რეგიონული ასიმეტრიები მკვეთრად გამოხატულია: 17.6% სასაკლაოებისა კახეთში მდებარეობს, ქვემო და შიდა ქართლის წილი თითო 16%-ია, იმერეთისა — 13.7%, ხოლო დანარჩენი 26% სხვა რეგიონებზე ნაწილდება.

წლის განმავლობაში სასაკლაოებში დაკლული იქნა 520 ათასი პირუტყვი, საიდანაც თითქმის 70% წვრილფეხა პირუტყვი იყო (ცხვარი, თხა, ღორი და სხვა), ხოლო მესამედი — მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვი. ფრინველის მიმართულებით, 2024 წელს საქართველოში სასაკლაოებში 12.24 მილიონი ფრინველი დაიკლა, რაც ინდუსტრიის მასშტაბისა და საოჯახო მეურნეობების როლს კარგად წარმოაჩენს.

ხორცის წარმოების მთლიანი მოცულობა 63 ათას ტონას გადააჭარბა, აქედან 29.9% მოდის მსხვილფეხა რქოსანზე, 35% ფრინველზე, 33.9% კი ღორის ხორცზე. დანარჩენი მცირე წილი ცხვრისა და თხის ხორცზე ნაწილდება, რაც კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს ქართული ბაზრის სპეციალიზაციას ღორისა და ფრინველის მიმართულებით.

სასაკლაოებში წარმოებული ხორცის ნაწილი — 8.7 ათასი ტონა — თავად სასაკლაოს მიერ იყო შესყიდული შემდგომი რეალიზაციის მიზნით, სადაც ღორის ხორცმა 63.5%-იანი წილი დაიკავა, მსხვილფეხა რქოსანმა კი — დაახლოებით მესამედი.

სასაკლაოების ინფრასტრუქტურული მდგომარეობა მნიშვნელოვნად გაუმჯობესებულია: თითქმის ნახევარი სრულად თანამედროვე სტანდარტებისაა, 46.6% ნაწილობრივაა მოდერნიზებული, ხოლო მხოლოდ 3.8% საერთოდ არ პასუხობს ახალ ტექნოლოგიურ მოთხოვნებს. ეს ტექნოლოგიური ცვლილება დადებითად აისახება პროდუქტების უსაფრთხოებასა და წარმოების ეფექტიანობაზე, თუმცა იმავდროულად ზრდის ხარჯებს, რაც შეიძლება პატარა მოთამაშეებისთვის პრობლემად იქცეს.

დასაქმების მხრივ, სექტორი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს: ქვეყანაში სასაკლაოებში საშუალოდ 1 113 კაცი მუშაობს. მომსახურების ფასები კი ხასიათდება დიფერენცირებით — მსხვილფეხა რქოსანის დაკვლა საშუალოდ 38 ლარი ღირს, ღორის — 30.8 ლარი, ცხვრის ან თხის — 14.9 ლარი.

ფინანსური წნეხი ამ სფეროში შედარებით დაბალია: სასაკლაოების ორი მესამედი საერთოდ არ იყენებს სესხს, ხოლო დანარჩენი მესამედი სესხს ძირითადად ძირითადი კაპიტალის განახლებისთვის იღებს.

საბოლოო ჯამში, 2024 წლის სურათი ცხადყოფს, რომ საქართველოს სასაკლაოების სექტორი სტრუქტურულ გარდაქმნებს განიცდის — ბაზარი კონსოლიდაციის, ტექნოლოგიური სტანდარტიზაციისა და მომსახურების ხარისხის ზრდის გზას ადგას. თუმცა ამ პროცესში უნდა შენარჩუნდეს რეგიონული მრავალფეროვნება, მომხმარებლისთვის ხელმისაწვდომობა და მცირე საოჯახო მეურნეობების ინტერესი, რათა სექტორის კონკურენტუნარიანობა და გრძელვადიანი მდგრადობა უზრუნველყოფილი დარჩეს.