ტრამპის დაბრუნება და დავოსის დრამა

დავოსის მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმი ყოველწლიურად წარმოადგენს გლობალური ელიტის შეხვედრის მთავარ პლატფორმას, სადაც მსოფლიოს წამყვანი ლიდერები და ბიზნესმენები თანამედროვე გამოწვევებზე მსჯელობენ. თუმცა, 2025 წლის შეხვედრას განსაკუთრებული ელფერი შესძინა ყოფილი პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის, დღის წესრიგის გავლენამ. ტრამპის დაბრუნება პოლიტიკური და ეკონომიკური თემების გარშემო ურთიერთდაპირისპირების ფონზე აღიქმებოდა როგორც მთავარი ფაქტორი, რომელმაც დავოსის მთავარი აქცენტები სხვაგვარად გაანაწილა.

წლევანდელი შეხვედრის თემა „თანამშრომლობა ინტელექტუალურ ეპოქაში“ იყო, რაც ხაზს უსვამდა ტექნოლოგიებისა და ინოვაციების როლს გლობალური ეკონომიკის განვითარებაში. თუმცა, რეალური „მოქმედება“ ვაშინგტონში, ტრამპის მიერ ახალი საპრეზიდენტო ბრძანებებისა და რეგულაციების გაუქმების ფონზე, ბევრ მონაწილეს უფრო მეტად აწუხებდა, ვიდრე ფორუმზე განხილული გლობალური პრობლემები.

ევროპის ცენტრალური ბანკის პრეზიდენტმა, კრისტინ ლაგარდმა, დაგმო კონტინენტის „არსებითი კრიზისი“, რომელიც მყისიერ ნაბიჯებს მოითხოვს. მისი თქმით, „ხუთი წუთი დარჩა შუაღამემდე“ ევროპისთვის, რაც ხაზს უსვამს კონტინენტის რთულ ეკონომიკურ და პოლიტიკურ მდგომარეობას. ტრამპის მიერ დაწესებული რეგულაციების მოხსნამ და ახალი პოლიტიკის გაძლიერებამ ევროპაში მოლოდინები კიდევ უფრო დაამძიმა. ერთ-ერთი წამყვანი ბანკის წარმომადგენელმა ეს პროცესი „რეგულაციების კოცონად“ მოიხსენია, რომელიც ტრამპის ადმინისტრაციის მიზნებს სრულად ასახავს.

ამ ფონზე, ევროპელმა ინვესტორებმა ამერიკის აგრესიული ეკონომიკური პოლიტიკის გავლენის ქვეშ ყოფნა წამოაყენეს, რაც, მათი შეფასებით, ევროპისთვის დამატებით ეკონომიკურ გამოწვევას წარმოადგენს.

მიუხედავად ტექნოლოგიური ინოვაციების გარშემო აღფრთოვანებისა, ESG (გარემო, სოციალური პასუხისმგებლობა და მმართველობა) საკითხები კვლავ სადავო რჩება. ტრამპის „ამერიკა უპირველეს ყოვლისა“ პოლიტიკამ რეგულაციების შემცირება მოიტანა, რაც ინვესტორთა ნაწილს ოპტიმიზმის საფუძველს აძლევს. თუმცა, ეს ცვლილებები ბევრ ევროპელსა და ამერიკელ ბიზნესმენსაც აშფოთებს, რადგან ESG სტანდარტების მნიშვნელობის შემცირება გრძელვადიან პერიოდში სერიოზულ ზიანს მოუტანს როგორც გარემოს, ასევე კომპანიების რეპუტაციას.

დავოსში ამერიკელ და ევროპელ ლიდერებს შორის განსხვავებულმა ტონალობამ კარგად აჩვენა გლობალური ელიტის შეხედულებების უთანხმოება. თუ ევროპა საფრთხეებზე საუბრობს და ერთიანობის აუცილებლობას აღნიშნავს, ამერიკული მხარე, ტრამპის ლიდერობით, მაქსიმალურად ცდილობს, გაძლიერებული მმართველობით სარგებლის მიღებას.

დასკვნითი გამოსვლების დროს ტრამპის ვიდეოკავშირით გამოჩენამ და მისმა მწვავე განცხადებებმა კვლავ გაღვივა ტრადიციული დავოსის კონსენსუსის წინააღმდეგობა. ევროპის ლიდერებისთვის ეს იყო მოწოდება გააცნობიერონ, რომ ამერიკის მიერ მიღებული ცვლილებები შეიძლება გამაფრთხილებელი სიგნალი გახდეს გლობალური ეკონომიკური წესრიგისთვის.

ამ ფონზე, ტრამპის „პირველი მეგობრის“ ელონ მასკის შესაძლო ჩართულობა და სხვა ბიზნეს ლიდერების საჯარო განცხადებები ტრამპის ადმინისტრაციის პოლიტიკაზე ხაზს უსვამს იმას, რომ ამერიკის გავლენა კვლავ კრიტიკულ დონეზე რჩება და გლობალური ელიტა კვლავ ცდილობს, დაამყაროს ახალი ბალანსი. დავოსის წლევანდელი ფორუმი კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ გლობალური დღის წესრიგი არასტაბილურია და ახალ გამოწვევებს მოითხოვს პასუხს.