საქართველოს IT ექსპორტის ბუმი და გლობალური ტენდენციები

საქართველოდან IT სერვისების ექსპორტი ბოლო წლებში მნიშვნელოვნად გაიზარდა და 2023 წელს 1.77 მილიარდი ლარი შეადგინა. „Galt & Taggart“-ის მიერ გამოქვეყნებული ანგარიშის მიხედვით, IT სექტორის მთლიანი შემოსავალი საქართველოში 1.94 მილიარდი ლარი იყო, საიდანაც თითქმის მთლიანად IT სერვისების ექსპორტიდან მიღებული შემოსავალი მოდის. ეს მაჩვენებელი 2021 წლის მონაცემებთან შედარებით 4-ჯერ გაიზარდა, რაც ხაზს უსვამს საქართველოს IT სექტორის სწრაფ განვითარებასა და მზარდ პოტენციალს.

IT სერვისების ექსპორტის 26.3% ამერიკის შეერთებულ შტატებში ხორციელდება, 15.3% მოდის დიდ ბრიტანეთზე, ხოლო 10.6% მალტაზე. ეს სამი ქვეყანა წარმოადგენს საქართველოს IT სერვისების ექსპორტის მთავარ ბაზრებს, რაც მიუთითებს ქვეყნის მზარდ როლზე გლობალურ ტექნოლოგიურ ბაზარზე. ამერიკის შეერთებული შტატები და დიდი ბრიტანეთი IT სფეროსთვის დიდი ბაზრებია და ამ ბაზრებზე დამკვიდრება საქართველოსთვის მნიშვნელოვანი მიღწევაა.

2023 წელს საქართველოში მოქმედი IT კომპანიების 60% უცხოური კაპიტალით არის დაფუძნებული, რაც აჩვენებს, რომ ბაზრის ლიდერთა უმეტესი ნაწილი უცხოური კომპანიებია. ეს ზრდა განპირობებულია საქართველოში უცხოური კომპანიების რელოკაციითა და შესაბამისი საგადასახადო შეღავათებით, რაც ხელს უწყობს ქვეყნის ტექნოლოგიური სექტორის განვითარებას. გარდა ამისა, ადგილობრივი კომპანიებიც აქტიურად ცდილობენ მოერგონ გლობალურ მოთხოვნებს, რაც საქართველოსთვის პოზიტიური სიგნალია საერთაშორისო ინვესტორებისთვის.

2023 წელს IT სექტორში დასაქმებულთა რაოდენობა საქართველოში გაოთხმაგდა და 14,164 ადამიანი შეადგინა. ეს ზრდა ნაწილობრივ განპირობებულია იმით, რომ 2022 წლიდან საქართველოში ბევრი IT კომპანია დაფუძნდა, რაც დადებითად აისახა დასაქმების მაჩვენებელზე. ამასთან, 2021 წელთან შედარებით, საშუალო ხელფასი IT სექტორში გაორმაგდა და 7,192 ლარი შეადგინა, რაც ტექნოლოგიური სფეროს მომგებიანობასა და მოთხოვნილებას ადასტურებს. კვლევის მიხედვით, IT სექტორში შრომითი დანახარჯები შემოსავლების 60%-ს შეადგენს, რაც იმას ნიშნავს, რომ სექტორიდან მიღებული შემოსავლები ძირითადად დასაქმებულებზე ნაწილდება და მაღალი ხარისხის სამუშაო ადგილების შექმნას უწყობს ხელს. ამ მაჩვენებლებმა კიდევ ერთხელ აჩვენა, რომ ტექნოლოგიური სექტორი სწრაფად ვითარდება და დასაქმებულთა რაოდენობა და ანაზღაურებაც შესაბამისად იზრდება, რაც დიდ პოზიტიურ გავლენას ახდენს საქართველოს ეკონომიკაზე.

ამასთანავე, IT სექტორის ზრდა მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს რეგიონის განვითარებაზე. ახალი დასაქმების შესაძლებლობები საშუალებას აძლევს რეგიონებს, მიიღონ მეტი ეკონომიკური სარგებელი და ახალი ინფრასტრუქტურული პროექტების განვითარება. დასაქმებულთა რაოდენობის გაოთხმაგებამ განსაკუთრებული მნიშვნელობა შეიძინა რეგიონებში, სადაც სამუშაო ადგილების შექმნა ეკონომიკური ზრდის საფუძველია. მაღალანაზღაურებადი სამუშაო ადგილების ზრდა საქართველოს მოსახლეობის ცხოვრების დონეს ასახავს და ეკონომიკას უფრო მყარად და მდგრადად აყალიბებს.

გლობალურ ბაზარზე IT სერვისების სექტორი ერთ-ერთი ყველაზე სწრაფად მზარდი და სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი სექტორია. 2024 წელს მსოფლიო მასშტაბით IT სერვისების შემოსავალმა 5 ტრილიონ აშშ დოლარს გადააჭარბა, რაც წინა წელთან შედარებით 7%-ით ზრდას წარმოადგენს (წყარო: Statista). ძირითადი ზრდის მიმართულებები მოიცავს პროგრამული უზრუნველყოფის სერვისებს, მონაცემთა ანალიტიკას, კიბერუსაფრთხოებას და ღრუბლოვან ტექნოლოგიებს. განსაკუთრებით აღსანიშნავია ხელოვნური ინტელექტის და ღრუბლოვანი მომსახურებები, რომელთა გამოყენება და მოთხოვნა სწრაფად იზრდება როგორც ბიზნესებში, ისე სახელმწიფო სექტორებში. ეს ტენდენციები მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს საქართველოს IT სექტორის განვითარებაზე, რაც შესაძლებლობას აძლევს ქვეყანას, მოერგოს გლობალურ მოთხოვნებს და მიაწოდოს შესაბამისი სერვისები.

გლობალური ბაზრებზე IT სერვისების მოთხოვნის ზრდა საქართველოსთვის შესაძლებლობებს აჩენს, რათა უფრო აქტიურად ითანამშრომლოს საერთაშორისო პარტნიორებთან და საკუთარი პოზიცია განიმტკიცოს. სხვადასხვა ინოვაციური სერვისებისა და ტექნოლოგიების შემოტანა, როგორიცაა მანქანური სწავლება და ხელოვნური ინტელექტის გამოყენება, საქართველოს IT სექტორს დაეხმარება, რათა უფრო მეტად კონკურენტუნარიანი გახდეს გლობალურ ბაზარზე. გლობალურ ბაზრებზე ასევე დიდია მოთხოვნა ავტომატიზაციისა და პროცესების ოპტიმიზაციის სერვისებზე, რაც კიდევ უფრო ზრდის საქართველოს შესაძლებლობებს, რომ იმუშაოს ტექნოლოგიური ტრენდების შესაბამისად და უფრო მეტად ჩაერთოს გლობალურ პროექტებში.

გლობალურ ბაზრებზე IT სერვისების ზრდის ფონზე, საქართველოსთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ინოვაციური სერვისების განვითარება, რაც მოიცავს სხვადასხვა ახალი ტექნოლოგიების, როგორიცაა ბლოკჩეინი, IoT (Internet of Things), და მანქანური სწავლების დანერგვას. ეს ტექნოლოგიები საქართველოს IT კომპანიებს მისცემს საშუალებას, მიაწოდონ ახალი და უნიკალური სერვისები, რომლებიც პასუხობენ გლობალურ მოთხოვნებს და უზრუნველყოფენ კონკურენტულ უპირატესობას. ამასთანავე, ინოვაციური ტექნოლოგიების ინტეგრაცია ხელს შეუწყობს ადგილობრივი კომპანიების კონკურენტუნარიანობის გაზრდას და მათ გლობალურ ბაზარზე დამკვიდრებას.

გლობალურ დონეზე ასევე აღინიშნება მნიშვნელოვანი ზრდა კიბერუსაფრთხოების სფეროში, რაც დაკავშირებულია მონაცემთა უსაფრთხოების მოთხოვნების გამკაცრებასთან. საქართველოს IT სექტორს შეუძლია ამ მიმართულებითაც მნიშვნელოვანი როლი შეასრულოს, შემოთავაზოს სანდო და მაღალხარისხიანი კიბერუსაფრთხოების სერვისები, რაც მნიშვნელოვანია როგორც ადგილობრივი, ისე საერთაშორისო ბაზრებისთვის. კიბერუსაფრთხოების ზრდა განსაკუთრებით აქტუალურია, რადგან ბიზნესები და სახელმწიფო უწყებები სულ უფრო მეტად დამოკიდებულნი ხდებიან ციფრულ ინფრასტრუქტურაზე.

საქართველოს IT სერვისების სექტორის სწრაფი ზრდა და ექსპორტის 1.77 მილიარდი ლარის ნიშნული მიუთითებს ქვეყნის მზარდ ეკონომიკურ პოტენციალზე ტექნოლოგიების სფეროში. ამასთან, ქვეყნის გეოგრაფიული მდებარეობა, საგადასახადო შეღავათები და შესაბამისი პოლიტიკა ხელს უწყობს საქართველოს IT კომპანიების გლობალურ ბაზარზე პოზიციების გამყარებას. თუ მსგავსი ტენდენციები გაგრძელდება, 2028 წლისთვის IT სერვისების ექსპორტმა შესაძლოა 3 მილიარდ ლარს გადააჭარბოს, რაც ხელს შეუწყობს როგორც ეკონომიკის გაძლიერებას, ისე მაღალი კვალიფიკაციის სამუშაო ადგილების შექმნას.

სექტორის განვითარებისთვის მნიშვნელოვანია, რომ მოხდეს შესაბამისი განათლების და სასწავლო პროგრამების მხარდაჭერა, რაც ხელს შეუწყობს IT სპეციალისტების მომზადებას და სექტორისთვის საჭირო კადრების უზრუნველყოფას. მომავალი წლებში, IT სექტორში დამატებით შეიძლება დასაქმდეს 10,000-დან 15,000-მდე ახალი სპეციალისტი, რაც მნიშვნელოვნად გაზრდის დასაქმების მაჩვენებლებს ქვეყანაში. ამის მისაღწევად, აუცილებელია სახელმწიფოს მხრიდან მეტი ინვესტიცია განათლების სფეროში, IT სასწავლო პროგრამების ხარისხის გაუმჯობესება და საერთაშორისო თანამშრომლობის გაძლიერება. სახელმწიფო პოლიტიკა და კერძო სექტორის ჩართულობა ხელს შეუწყობს ქვეყანაში ტექნოლოგიური ინოვაციების დანერგვას და IT ეკოსისტემის გაძლიერებას, რაც საბოლოო ჯამში გაზრდის სექტორის პოტენციალს.

ასევე, მნიშვნელოვანია, რომ განათლების სისტემაში მეტი ყურადღება დაეთმოს პრაქტიკულ სწავლებას და თანამშრომლობას IT კომპანიებთან, რათა სტუდენტები მიიღონ პრაქტიკული გამოცდილება და იყვნენ უფრო მზადყოფნილნი რეალურ სამუშაო ბაზარზე. სამომავლოდ, IT სექტორში დასაქმების შესაძლებლობები კიდევ უფრო გაიზრდება, რაც ეკონომიკის სხვა დარგების განვითარებასაც შეუწყობს ხელს. ახალ ტექნოლოგიურ კომპანიებთან თანამშრომლობა და ინოვაციური პროდუქტების განვითარება საქართველოს IT სექტორს საშუალებას მისცემს, კონკურენცია გაუწიოს გლობალურ ლიდერებს და კიდევ უფრო განავითაროს ტექნოლოგიური პოტენციალი.

საქართველოს IT სერვისების ექსპორტი სწრაფი ტემპებით იზრდება და ქვეყნის ეკონომიკისთვის მნიშვნელოვანი სარგებელი მოაქვს. 2023 წელს მიღწეული 1.77 მილიარდი ლარის ექსპორტი და სექტორში დასაქმებულთა რაოდენობის გაოთხმაგება აჩვენებს, რომ ტექნოლოგიური სექტორი ერთ-ერთი მთავარი ზრდის მამოძრავებელი ძალა ხდება საქართველოს ეკონომიკისთვის. მომავალი წლებში, შესაბამისი განათლებისა და ინვესტიციების პირობებში, ქვეყნის IT სექტორი კიდევ უფრო გაიზრდება, რაც არა მხოლოდ ექსპორტის მოცულობის გაზრდას, არამედ ეკონომიკის დივერსიფიკაციას და მაღალანაზღაურებადი სამუშაო ადგილების შექმნას უზრუნველყოფს. ეს ყველაფერი ხელს შეუწყობს საქართველოს კონკურენტუნარიანობის გაზრდას გლობალურ ტექნოლოგიურ ბაზარზე და ქვეყნის ეკონომიკის სტაბილურ და მდგრად ზრდას.

გარდა ამისა, IT სექტორის გაძლიერება ხელს შეუწყობს ქვეყნის ეკონომიკის დივერსიფიკაციას, რაც უზრუნველყოფს ნაკლებ დამოკიდებულებას სხვა სექტორებზე, როგორიცაა სოფლის მეურნეობა ან ტურიზმი. ამასთან, საერთაშორისო ბაზარზე პოზიციების გამყარება საქართველოს საშუალებას მისცემს, იყოს უფრო ინტეგრირებული გლობალურ ეკონომიკაში, რაც დამატებით საინვესტიციო შესაძლებლობებს გახსნის. ქვეყნისთვის კრიტიკულად მნიშვნელოვანია, რომ შეიქმნას ისეთი გარემო, სადაც ინოვაციები და ტექნოლოგიები გაძლიერებულია და ინვესტორები დაინტერესებულნი იქნებიან საქართველოში საქმიანობით. IT სექტორის ზრდა არა მხოლოდ ახალი სამუშაო ადგილების შექმნას, არამედ ქვეყნის მთლიან ეკონომიკურ პროგრესს და მოსახლეობის ცხოვრების დონის ამაღლებას შეუწყობს ხელს.

IT სექტორის სტაბილური ზრდა ასევე მნიშვნელოვანია ახალგაზრდებისთვის, რომლებიც ცდილობენ პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის გზის პოვნას. ტექნოლოგიური განათლების ხელშეწყობა და დასაქმების შესაძლებლობების გაზრდა ახალგაზრდებს მისცემს სტიმულს დარჩნენ ქვეყანაში და განავითარონ თავიანთი უნარები ადგილობრივ ბაზარზე. ეს ხელს შეუწყობს ახალგაზრდობის ეკონომიკურ ჩართულობას და ხელსაყრელ პირობებს შექმნის ინოვაციური სტარტაპების განვითარებისთვის, რომლებიც დამატებით სამუშაო ადგილებს შექმნიან და ქვეყნის ტექნოლოგიურ პოტენციალს კიდევ უფრო გააძლიერებენ.