საქართველოს აგროექსპორტის ახალი შესაძლებლობები

2024 წელს საქართველომ აგროსასურსათო პროდუქციის ექსპორტში მორიგი მნიშვნელოვანი წინსვლა აჩვენა – ქართული პროდუქცია მსოფლიოს 107 ქვეყანაში გავიდა. გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს მიერ გამოქვეყნებული ანგარიში ნათლად ადასტურებს, რომ ბოლო პერიოდში ამ სფეროში მიღწეული პროგრესი უკვე გაცდა ადგილობრივ ბაზარს და საერთაშორისო დონეზე მნიშვნელოვან როლს თამაშობს.

გასული წლის სტატისტიკამ მკაფიოდ აჩვენა, რომ ქართული აგროსასურსათო პროდუქციის ექსპორტმა 17%-იანი ზრდა განიცადა, რის შედეგადაც ამ პროდუქციის საერთო საექსპორტო მოცულობა რეკორდულ ნიშნულს – 1 მილიარდ 680 მილიონ აშშ დოლარს მიაღწია. მთლიანობაში, სოფლის მეურნეობის პროდუქტების ექსპორტმა საქართველოს მთლიანი ექსპორტის თითქმის მეოთხედი – 26% შეადგინა, რაც ეკონომიკის მნიშვნელოვანი ზრდის და დივერსიფიკაციის მაჩვენებელია.

როგორც მოსალოდნელი იყო, ყველაზე მაღალშემოსავლიანი პროდუქტების ჩამონათვალში ღვინომ კვლავ შეინარჩუნა ლიდერის პოზიცია – საქართველოდან 276 მილიონი აშშ დოლარის ღვინო გაიტანეს, რასაც მოჰყვა სპირტიანი სასმელები – 186 მილიონი აშშ დოლარი, ხოლო მინერალური და მტკნარი წყლები 163 მილიონი აშშ დოლარით მესამე ადგილზე აღმოჩნდა. ასევე, მნიშვნელოვანი საექსპორტო პოტენციალი აქვთ უალკოჰოლო გაზიან სასმელებს, რომელთა ექსპორტმაც 139.1 მილიონ აშშ დოლარს მიაღწია, ხოლო კაკლოვანი კულტურების ექსპორტმა 106.2 მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა.

2024 წელს ევროპის ბაზარმაც მნიშვნელოვანი ზრდა აჩვენა, რაც საქართველოსთვის განსაკუთრებული სტრატეგიული მიღწევაა. ევროკავშირში ქართული პროდუქციის ექსპორტი წინა წელთან შედარებით 11%-ით, დაახლოებით 17.3 მილიონი აშშ დოლარით გაიზარდა და 180 მილიონ დოლარს მიაღწია. ეს ზრდა ქართული პროდუქციის ხარისხზე ევროპელების ნდობის ზრდასა და ადგილობრივი საწარმოების წარმოების თანამედროვე სტანდარტებთან კიდევ უფრო მეტ შესაბამისობაზე მიუთითებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ევროკავშირი მნიშვნელოვანი სავაჭრო პარტნიორია, საქართველოსთვის აგროსასურსათო პროდუქციის უმთავრეს საექსპორტო ბაზრად ჯერ კიდევ რუსეთი რჩება. ამავე დროს, აქტიური ვაჭრობა მიმდინარეობს მეზობელ ქვეყნებთან – აზერბაიჯანთან, სომხეთთან, ასევე ყაზახეთთან, უკრაინასა და ყირგიზეთთან, რაც კიდევ ერთხელ ადასტურებს ქართული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის რეგიონალურ კონკურენტუნარიანობას.

თუმცა, აღსანიშნავია, რომ 2024 წელს კვლავ შენარჩუნდა იმპორტის მაღალი მაჩვენებლები. აგროსასურსათო პროდუქციის იმპორტმა 2 მილიარდ 196 მილიონ აშშ დოლარს მიაღწია, რაც 2023 წლის მონაცემთან შედარებით 8.8%-ით გაიზარდა. ამის შედეგად, კვლავ შენარჩუნდა უარყოფითი სავაჭრო ბალანსი, თუმცა მნიშვნელოვანია, რომ მისი მოცულობა მნიშვნელოვნად, 11%-ით შემცირდა და 516 მილიონ აშშ დოლარამდე ჩამოვიდა. ეს მონაცემები ნათლად აჩვენებს, რომ საქართველოს აგროსასურსათო სექტორში თანდათანობით ხდება იმპორტზე დამოკიდებულების შემცირება და საკუთარი წარმოების გაძლიერება.

ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ არსებული ტენდენცია სასიკეთოა, მაგრამ საქართველოს ეკონომიკისთვის მაინც საჭიროა ახალი, მდგრადი და სტრატეგიული ხედვა. იმისათვის, რომ ექსპორტის ზრდა გაგრძელდეს, საქართველომ უნდა გააძლიეროს ადგილობრივი წარმოება, ტექნოლოგიური აღჭურვა და უფრო მჭიდრო სავაჭრო ურთიერთობები დაამყაროს როგორც ევროკავშირის, ისე აშშ–ის ბაზრებთან. ამასთან ერთად, სოფლის მეურნეობის სექტორის კიდევ უფრო დივერსიფიკაცია და მაღალი ხარისხის სტანდარტების დანერგვა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია.

ქართული პროდუქციის ექსპორტის სწრაფი ზრდა 2024 წელს გვაჩვენებს, რომ ქვეყანა სწორ გზაზეა, თუმცა წარმატების სრულად მისაღწევად საჭიროა უფრო ღრმა რეფორმები, მეტი ინვესტიცია სოფლის მეურნეობის მოდერნიზაციაში და გლობალური ბაზრების აქტიური ათვისება. არსებული წარმატება არა მხოლოდ ეკონომიკური ზრდის ინდიკატორია, არამედ საქართველოს შესაძლებლობების ახალი და გაცილებით ფართო პერსპექტივების დამადასტურებელი ნიშანიც.