საგანმანათლებლო ლანდშაფტის ცვლილება: რა ქმნის საქართველოს უნივერსიტეტების ახალ მიზიდულობის ცენტრს

2024-25 სასწავლო წელი საქართველოს უმაღლესი განათლების სისტემისთვის ახალი ეტაპის დასაწყისად შეიძლება ჩაითვალოს. ოფიციალური მონაცემებით, ქვეყნის უნივერსიტეტებში უკვე 187 800 სტუდენტია ჩარიცხული, რაც მკვეთრად ამაღლებს ქვეყნის განათლების სექტორის მასშტაბებს და აჩენს ახალ ტენდენციებს როგორც შიდა, ისე საერთაშორისო ჭრილში.

სტუდენტების უმრავლესობა — 67% — საბაკალავრო საფეხურზე სწავლობს, ხოლო ყოველი მესამედი მაგისტრატურაში აგრძელებს განათლებას, რაც ქვეყანაში პროფესიული კადრების მომზადების სტრუქტურულ ბალანსზე მიუთითებს. ამავე დროს, კერძო უნივერსიტეტების წილი სტუდენტურ ბაზარზე 42%-ს აღწევს და მზარდია, რაც მკაფიოდ ცვლის საქართველოს განათლების ტრადიციულ სახელისუფლებო ცენტრს და ახალი კონკურენტული გარემოს პირობებს ქმნის.

მნიშვნელოვნად გაზრდილია უცხოელი სტუდენტების მოზიდვის პოტენციალიც. 2024-25 აკადემიურ წელს საქართველოს უნივერსიტეტებში 37 100 არარეზიდენტი სტუდენტი სწავლობდა, რომელთა 85% კერძო სექტორზე მოდის. განსაკუთრებით აღსანიშნავია ინდოეთიდან ჩამოსული სტუდენტების მაღალი წილი — არარეზიდენტი სტუდენტების 55%. ეს ტენდენცია მიუთითებს, რომ საქართველო რეგიონულ საგანმანათლებლო ჰაბად ყალიბდება, სადაც საერთაშორისო ბაზრისთვის სპეციალურად მორგებული პროგრამები და ხელმისაწვდომი ფასები ახალი ეკონომიკური იმპულსის წყაროდ იქცევა.

ფასების პოლიტიკა აშკარად ითვლება სექტორის კონკურენტული უპირატესობა. კერძო უნივერსიტეტებში საბაკალავრო პროგრამის საშუალო საფასური 4 909 ლარს შეადგენს. ეს ორპოლუსიან სტრუქტურას ქმნის: პროგრამების 56% 4 000 ლარამდე კატეგორიაში მოხვდა, მაშინ როცა 22%-ის ღირებულება 4 001-დან 6 000 ლარამდეა, ხოლო 22%-ზე მეტი 6 000 ლარს აჭარბებს. ასეთი დიფერენცირებული საფასური სტუდენტებს აძლევს არჩევანის თავისუფლებას როგორც ფინანსური, ასევე აკადემიური თვალსაზრისით და ბაზარზე ქმნის მოქნილ კონკურენციას, რომელიც კიდევ უფრო ზრდის სექტორის მიმზიდველობას.

ამ მოცემულობაში ნათლად ჩანს, რომ ქვეყნის უმაღლესი განათლების სისტემა დინამიკურად იცვლება და ახალ ეტაპზე გადადის. კერძო უნივერსიტეტების გაძლიერება, უცხოელი სტუდენტების მზარდი ინტერესი და საერთაშორისო ბაზრის მოთხოვნებზე მორგებული ფასების პოლიტიკა საქართველოს რეალურ საგანმანათლებლო ცენტრად აყალიბებს რეგიონისთვის და ახალ ეკონომიკურ რეალობას ქმნის ქვეყნის შიგნითაც.