რომელი საგადახდო ბარათებია ყველაზე პოპულარული საქართველოში?

საქართველოში საგადახდო ბარათების გამოყენების სტატისტიკა ცხადყოფს, რომ Mastercard და VISA დომინირებენ ადგილობრივ ტრანზაქციებში, ხოლო AMEX და სხვა ბარათები შედარებით მცირე წილს იკავებენ. საქართველოს ეროვნული ბანკის 2024 წლის მონაცემებით, რეზიდენტი ემიტენტების მიერ გამოშვებული ბარათებით ქვეყნის შიგნით განხორციელებულმა ოპერაციებმა Mastercard-ზე 22.1 მილიარდი ლარი, VISA-ზე 19 მილიარდი ლარი, AMEX-ზე 3.6 მილიარდი ლარი და სხვა ბარათებზე 105 მილიონი ლარი შეადგინა. ეს ციფრები ასახავს მხოლოდ საქართველოში გახსნილი ბანკების მიერ გაცემული ბარათებით ქვეყნის შიგნით განხორციელებულ ტრანზაქციებს, რაც იმას ნიშნავს, რომ უცხოური ბანკების ბარათებით შესრულებული გადახდები და საზღვარგარეთ განხორციელებული ტრანზაქციები ამ სტატისტიკაში არ შედის.

საქართველოს ბაზარი გარკვეულწილად შეესაბამება გლობალურ ტენდენციებს, თუმცა მისი თავისებურებებიც თვალსაჩინოა. მსოფლიო მასშტაბით VISA ყველაზე ფართოდ გავრცელებული ბარათია, Mastercard მეორე ადგილზეა, ხოლო AMEX-ის წილი მნიშვნელოვნად დაბალია. აშშ–სა და ევროპაში VISA და Mastercard პრაქტიკულად თანაბარ წილს ინარჩუნებენ, თუმცა VISA-ს მცირე უპირატესობა აქვს. ამასთან, გარკვეულ ქვეყნებში, როგორიცაა აშშ და კანადა, AMEX უფრო პოპულარულია, ვიდრე საქართველოში. ეს ბარათი ძირითადად მაღალი შემოსავლის მქონე მომხმარებლებისთვისაა განკუთვნილი, რადგან American Express გამოირჩევა მაღალი საკომისიოებითა და პრემიუმ სერვისებით, რაც ბიზნესებისთვის მის მიღებას ნაკლებად მიმზიდველს ხდის.

აზიის ქვეყნებში, მაგალითად, ჩინეთში, საერთაშორისო ბრენდები საერთოდ არ დომინირებენ, რადგან იქ UnionPay ლიდერობს, რომელსაც ბაზარზე უმთავრესი წილი უჭირავს. იაპონიასა და სამხრეთ კორეაში კი ადგილობრივი ბარათების სისტემები, როგორიცაა JCB და T-Money, კონკურენციას უწევენ VISA-სა და Mastercard-ს.

საქართველოს საბანკო სისტემა ინტეგრირებულია გლობალურ ფინანსურ ქსელთან, მაგრამ მომხმარებლის ჩვევები მაინც სპეციფიკურია. მიუხედავად იმისა, რომ VISA და Mastercard დომინირებენ, Mastercard-ის მცირე უპირატესობა შეიძლება იმით აიხსნას, რომ ბანკები და გადახდის სერვისები მას ხშირად სთავაზობენ მომხმარებლებს გარკვეული პრომოაქციებითა და შეღავათებით. AMEX-ის დაბალი გამოყენება მიუთითებს, რომ საქართველოში მისი სერვისები ნაკლებად აქტუალურია, განსაკუთრებით მაღალი საკომისიოებისა და შეზღუდული ხელმისაწვდომობის გამო.

მომავლის პერსპექტივაში, სავარაუდოა, რომ VISA-სა და Mastercard-ის პოზიციები სტაბილურად დარჩება, თუმცა კონკურენციის ზრდის ფონზე, შესაძლოა, ბაზარზე ახალი მოთამაშეებიც გამოჩნდნენ, რომლებიც მომხმარებლებისთვის განსხვავებულ პირობებს და უფრო მოქნილ სერვისებს შესთავაზებენ.