როგორ დავზოგოთ ელექტროენერგია სახლში, ტექნოლოგიის გამოყენებით — ჭკვიანი მოწყობილობების შესაძლებლობები

ენერგიის დაზოგვა მხოლოდ სინათლის გამორთვით აღარ შემოიფარგლება. თანამედროვე ჭკვიანი ტექნოლოგიები საშუალებას გვაძლევს, სახლის ენერგომოხმარება გავაკონტროლოთ ავტომატურად, წინასწარ დაყენებული ალგორითმებითა და მომხმარებლის ჩვევებზე მორგებული ფუნქციონალით. ქვემოთ განხილულია რამდენიმე ძირითადი ჭკვიანი მოწყობილობა, რომლებიც უკვე ხელმისაწვდომია და ენერგოეფექტურობის გაუმჯობესებაში რეალურად დაგეხმარებათ.

ჭკვიანი თერმოსტატი – ერთ–ერთი ყველაზე ეფექტური მოწყობილობა გათბობისა და კონდიცირების ხარჯების შემცირებისთვის. მას შეუძლია დაიმახსოვროს სახლის დღის რეჟიმი და შესაბამისად დაარეგულიროს ტემპერატურა. მაგალითად, Nest Learning Thermostat ავტომატურად ამცირებს ტემპერატურას ღამით ან როცა სახლში არ იმყოფებით. ამის შედეგად გათბობის ხარჯი საშუალოდ 10–15%-ით მცირდება წელიწადში. მთავარი უპირატესობაა მოხმარების მორგება ყოველდღიურობასთან და დისტანციური მართვა მობილური აპით. თუმცა, მსგავსი მოწყობილობების შეძენა შედარებით ძვირი ჯდება, ხოლო მისი სრული ეფექტიანობა მხოლოდ მაშინ გამოვლინდება, როცა სისტემა კარგადაა ინტეგრირებული სახლის გათბობის მოწყობილობებთან.

ჭკვიანი განათება – ეს სისტემები მოძრაობის სენსორების საშუალებით ავტომატურად რთავენ და თიშავენ განათებას, რაც განსაკუთრებით სასარგებლოა სავალ გზებში, აბაზანასა და ბავშვების ოთახებში. მაგალითად, Philips Hue-ს ნათურებს შესაძლებელია ვაკონტროლოთ ხმოვანი ასისტენტითაც. ამასთან, მათი დიმირების (დამუქების) ფუნქცია დამატებით ხარჯს ამცირებს. ნათურების ენერგოეფექტური LED ტექნოლოგია დამატებით დაზოგვას იძლევა. ნაკლოვანება ისაა, რომ მაღალხარისხიანი სისტემები შედარებით ძვირია და ყველა მომხმარებლისთვის ერთდროულად ხელმისაწვდომი არ არის.

ჭკვიანი როზეტები და ენერგო მონიტორინგის მოწყობილობები – ეს მოწყობილობები გაძლევთ შესაძლებლობას, ნახოთ, კონკრეტულად რომელი ტექნიკა რამდენ ელექტროენერგიას მოიხმარს. ამ ინფორმაციის საფუძველზე შესაძლებელია იდენტიფიცირება, მაგალითად, სარეცხი მანქანის ძველი მოდელი უმეტეს დროს ელექტროენერგიას ზედმეტად ხარჯავს და მისი გამოცვლა ეკონომიურად გამართლებულია. მოწყობილობების მაგალითია TP-Link Kasa, რომელსაც აქვს აპი და დაგეგმვის ფუნქცია. მინუსი ის არის, რომ ერთ მოწყობილობაზე მუშაობს და მთლიანი ქსელის მართვა მხოლოდ რამდენიმე სოკეტით ვერ მიიღწევა.

ჭკვიანი ტაიმერები – მათ სარგებლობა განსაკუთრებით მაღალი ენერგომოხმარების მოწყობილობებისთვის, როგორიცაა ელექტროგამათბობლები, ღუმელები და წყლის გამაცხელებლები. ტაიმერი საშუალებას გაძლევთ, ტექნიკა ჩაირთოს მხოლოდ იმ დროს, როცა ნამდვილად გჭირდებათ. მაგალითად, გათბობის ჩართვა დილის 6 საათზე ავტომატურად და გამორთვა 8-ზე. ეს მიდგომა დაზოგავს ენერგიას, რომელსაც უმეტეს შემთხვევაში ღამით ან დღისით უაზროდ ვხარჯავთ. მინუსი შეიძლება იყოს ტექნიკის შეზღუდული თავსებადობა ტაიმერულ მოდულებთან და ხელით რეგულირების საჭიროება ცალკეულ სიტუაციებში.

საქართველოში ჭკვიანი მოწყობილობების დანერგვა ჯერ კიდევ საწყის ეტაპზეა, თუმცა ინტერესის ზრდა უკვე შეინიშნება. ადგილობრივ ბაზარზე ხელმისაწვდომია ჭკვიანი ნათურები, ტაიმერიანი სოკეტები და მობილური აპებით მართვადი გამათბობლები, რომლებიც განსაკუთრებით პოპულარული ხდება თბილისში და სხვა დიდ ქალაქებში. დადებითი მხარეა ის, რომ ენერგოეფექტური ტექნოლოგიები საშუალო ბიუჯეტის პირობებში უკვე ხელმისაწვდომია და მათი გამოყენება არ მოითხოვს დიდ ტექნიკურ ცოდნას. გარდა ამისა, მომხმარებლებს რეალური შესაძლებლობა ეძლევათ, აკონტროლონ და შეამცირონ ხარჯები მარტივად — მით უმეტეს, რომ ელექტროენერგიის ტარიფები იზრდება. მთავარი სირთულე, რაც ამ ეტაპზე არსებობს, არის პროდუქციის შეზღუდული არჩევანი ადგილობრივ ბაზარზე, მაღალი საწყისი ფასები და ტექნიკური სერვისის ნაკლებობა. ბევრ მოწყობილობას სჭირდება იმპორტი და მომხმარებელს ხშირად უწევს თავად გაერკვეს მონტაჟისა და კონფიგურაციის საკითხებში, რაც არაექსპერტებისთვის შეიძლება დამაბნეველი იყოს. ამ გამოწვევების მიუხედავად, ჭკვიანი ტექნოლოგიების გამოყენება თანდათან რეალურ ეკონომიკურ სარგებელს იძლევა და საქართველოში ამ ტენდენციის გაძლიერება მხოლოდ დროის საკითხია.