როგორ აყოვნებს ვიზების პოლიტიკა ტექნოლოგიურ პროგრესს ამერიკაში

ამერიკული ტექნოლოგიური ინდუსტრია — ინოვაციების გლობალური ცენტრია, რომლის წარმატების ერთ-ერთი ფუნდამენტური საყრდენი ათწლეულების განმავლობაში ემიგრანტი ინჟინრები და პროგრამისტები იყვნენ. თუმცა დღეს, როდესაც დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციის ვიზების პოლიტიკა უფრო ხისტი და არაპროგნოზირებადი გახდა, სწორედ ეს ადამიანები აღმოჩნდნენ ყველაზე დაუცველი. ტექნოლოგიურმა კომპანიებმა, განსაკუთრებით კი სილიკონ ველის წამყვანმა ფირმებმა, დაიწყეს თავიანთი უცხოელი თანამშრომლების გაფრთხილება — არ დატოვონ აშშ, თუნდაც დროებით, რადგან მათ ქვეყანაში დაბრუნების შანსი შეიძლება გაურკვეველი გახდეს.

H-1B ვიზის მქონე ასობით პროფესიონალს, რომელთა უმრავლესობა ინდოეთიდან, ჩინეთიდან, კანადიდან ან სამხრეთ აფრიკიდან არის, უკვე წლებია ელოდება მუდმივი ბინადრობის სტატუსს. მათგან ბევრს ოჯახიც კი ჰყავს აშშ-ში, მაგრამ მიგრაციული პროცედურების გაუმჭვირვალობა და პოლიტიკური გზავნილები შიშს იწვევს — რომ ერთი საზღვარგარეთული ვიზიტიც კი შეიძლება კარიერისა და ცხოვრების კურსის დამღუპველი აღმოჩნდეს.

ბოლო წლებში, ტრამპის ადმინისტრაციამ გაამკაცრა ვიზებთან დაკავშირებული პროცედურები: გაიზარდა დალოდების დრო, შემცირდა მიღებული განაცხადების რაოდენობა, და გაჩნდა ისეთი დაძაბულობა, რომელიც პირდაპირ აისახა ინოვაციურ გარემოზე. ზოგიერთი კომპანია, მაგალითად, ხელოვნური ინტელექტის ფირმა Perplexity-ის აღმასრულებელი დირექტორი არვინდ სრინივას, ღიად აღნიშნავს, რომ ამერიკაში საკუთარი კომპანიების გაფართოებას ხელს სწორედ იმიგრაციის შეზღუდვები უშლის. მისივე თქმით, აშშ-ში ყოფნა მერყეობით სავსე პროცესად იქცა და ბევრი ნიჭიერი პროფესიონალი იძულებულია, კარიერა ან კანადაში, ან ევროპაში განავითაროს.

საინტერესოა, რომ თავად ტექნოლოგიური გიგანტები, როგორიცაა Meta, Google ან Amazon, ე.წ. „დაბრუნების უფლების“ (re-entry permit) გარეშე ვერ უზრუნველყოფენ თავიანთ თანამშრომლებს სიმშვიდეს. ზოგიერთი მათგანი უკვე მუშაობს საქართველოდან, ინდოეთიდან ან სხვა ქვეყნებიდან, რადგან აშშ-ს კანონმდებლობა მოქნილობას არ იძლევა.

ადვოკატების თქმით, იმიგრაციის სფეროში გაურკვევლობის ასეთი მასშტაბი სერიოზულად აზიანებს აშშ-ს კონკურენტუნარიანობას. ტექნოლოგიური ლიდერები უკვე ღიად საუბრობენ იმაზე, რომ აშშ-მ დაკარგა „ემიგრანტულ ტალანტებზე დაყრდნობით მშენებლობის სტრატეგია“, რომელიც ათწლეულების განმავლობაში ქვეყნის ეკონომიკურ და ტექნოლოგიურ აღზევებას უზრუნველყოფდა.

სილიკონ ველის შემთხვევაში, სადაც ინოვაცია არა მხოლოდ კოდში, არამედ ადამიანების დივერსიფიცირებულ ხედვებშია დაფუძნებული, ასეთ პოლიტიკას შეიძლება გრძელვადიანად კატასტროფული შედეგები მოჰყვეს. ახალი იდეები, სტარტაპები და ტექნოლოგიური წინსვლა მხოლოდ იმ შემთხვევაში ყვავის, როცა გლობალური ტალანტის მიმზიდველობა რეალურად ხელმისაწვდომია — და არა მხოლოდ ქაღალდზე.

ტექნოლოგიური ინდუსტრიის წარმომადგენლები უკვე წლებია ითხოვენ, რომ აშშ-ის ვიზების სისტემა გადაიხედოს, რათა დროში შეუსაბამო, პოლიტიკურად მოტივირებული დაბრკოლებები აღარ იყოს განვითარებისა და კონკურენტუნარიანობის შემაფერხებელი. თუმცა დღეს, 2025 წლის გაზაფხულზე, მათთვის მთავარი რჩევა უცვლელია: არ დატოვო ქვეყანა, თუკი შენს მომავალს აქ ხედავ. და ეს არის იმ ქვეყნის რეალობა, რომელიც ოდესღაც „ნოვატორთა თავშესაფრად“ ითვლებოდა.

მომზადებულია – “ვაშინტონ პოსტის” მასალების მიხედვით