როგორ აისახა ინფლაცია ქართველების საყვარელ კერძებზე

საქართველოში, სადაც გასტრონომია კულტურის განუყოფელი ნაწილია და სამზარეულო ტურიზმის ერთ–ერთ მთავარ ღერძად ითვლება, ფასების ცვლილებას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება. „საქსტატის“ მიერ გამოქვეყნებული 2025 წლის თებერვლის მონაცემები საინტერესო ტენდენციებს ავლენს — განსაკუთრებით მაშინ, როცა საქმე ყველასთვის საყვარელ კერძებს ეხება.

რესტორნებში ფასების საერთო ზრდა გასული წლის იმავე პერიოდთან შედარებით, გაზრდილია მხოლოდ 3.94%-ით გაიზარდა, მაგრამ როდესაც თვალს ვავლებთ ცალკეულ კერძებს, მონაცემები გაცილებით შთამბეჭდავია. მაგალითისთვის, ყველაზე მეტად ფასმა მოიმატა ხინკალზე. ქართული სუფრის განუყოფელი ნაწილის, ხინკლის, ფასი ერთ წელიწადში რესტორნებში თითქმის 14%-ით გაძვირდა, რაც იმას ნიშნავს, რომ თითოეული ხინკალი ქართველებს უფრო ძვირი უჯდებათ, ვიდრე ადრე.

რაც კიდევ უფრო საყურადღებოა, ხინკლის ფასის ზრდას პირდაპირ უკავშირდება მისი ინგრედიენტების გაძვირება. საქსტატის მონაცემებით, ხინკლის ერთ–ერთი მთავარი ინგრედიენტის, ძროხის ხორცის ფარშის ღირებულებამ 2.5%-ით მოიმატა, თავად ძროხის ხორცის ფასმა კი — 2.37%-ით. თუმცა ყველაზე დიდი ცვლილება მწვანილზე მოდის: მწვანილი თითქმის 46%-ით გაძვირდა, რაც საკმაოდ დიდი ზეწოლაა არა მხოლოდ ხინკლის, არამედ თითქმის ყველა ტრადიციული კერძისთვის. ასევე 8.52%-ით გაძვირდა ხახვი და 1.76%-ით მოიმატა ფქვილის ფასმაც. თუმცა, ამ საერთო სურათში სასიამოვნო სიახლეც არის — ღორის ხორცის ფასი შემცირდა, კერძოდ, 3.61%-ით, რაც შესაძლოა, სხვა ტიპის ხორცის კერძებზე გარკვეულ გავლენას ახდენდეს და ერთგვარად აბალანსებდეს ზოგად სურათს.

ხინკლის გარდა, ქართული კიდევ ერთი საკულტო კერძი – ხაჭაპური – ასევე უფრო ძვირი გახდა. ფასების მატება აქაც თვალსაჩინოა: კაფეში ხაჭაპური თითქმის 3%-ით გაძვირდა, თუმცა საცხობში ფასმა უფრო მკვეთრად, 4.09%-ით მოიმატა. საინტერესოა, რომ ტრადიციულ ქართულ გასტრონომიულ ტრიოს კიდევ ერთი პოპულარული წევრი – ლუდიც – საგრძნობლად გაძვირდა, კერძოდ ბარებში 9.18%-ით მოიმატა, რაც არაერთი მომხმარებლისთვის შემაშფოთებელი იქნება. არც ყავის მოყვარულებს გაუმართლათ: ყავის ფასი კაფეებში 6.29%-ით გაიზარდა, რაც ქვეყანაში ცხოვრების საერთო გაძვირების კიდევ ერთი ნათელი მაგალითია.

იმ ფონზე, როდესაც ქვეყანაში წლიური ინფლაციის დონე 2025 წლის თებერვალში 2.4%-ია, ეს მონაცემები კიდევ უფრო საინტერესოდ გამოიყურება. ცალკეული პროდუქტების ფასების ზრდა ზოგად ინფლაციას მნიშვნელოვნად აღემატება, რაც ეკონომისტებს აფიქრებინებს, რომ ფასების მატების მიზეზი არა მხოლოდ ზოგადი ინფლაციური პროცესებია, არამედ ცალკეული პროდუქტების ადგილობრივი ბაზრის სპეციფიკური პრობლემებიც — მაგალითად, მწვანილის მომარაგებასთან დაკავშირებული გამოწვევები, რომელიც განსაკუთრებით მკვეთრად აისახა ფასებში.

ფასების ასეთი ზრდა ეკონომიკურ კონტექსტშიც საკმაოდ მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს. საქართველო, რომელიც ტურიზმის მხრივ ერთ–ერთი აქტიური მიმართულებაა, შესაძლოა, მალე დაინახოს, როგორ აისახება ეს ტურისტული სექტორის ხარჯებზე, რადგან ადგილობრივ სამზარეულოზე ფასი ტურისტული ბიზნესისთვისაც საკვანძოა. ანალიტიკოსების პროგნოზით, თუ მსგავსი დინამიკა გაგრძელდება, შესაძლოა სარესტორნო ბიზნესს მოუწიოს ფასების კიდევ უფრო ზრდა, ან ალტერნატიულად, კერძების ზომისა თუ ხარისხის შემცირებაზე გადასვლა.

ამ ყველაფრის ფონზე, ფაქტია, რომ ქართული სუფრის ფასი, რომელიც აქამდე ყოველთვის ხელმისაწვდომობით გამოირჩეოდა, თანდათან იზრდება და ჩვეულებრივი მოქალაქეების ჯიბეზე უფრო დიდ ზეწოლას ახდენს. საინტერესო იქნება, როგორ შეძლებენ სარესტორნო ბიზნესები და მომხმარებლები ადაპტაციას ახალი რეალობის პირობებში, როცა საყვარელი კერძების საფასური ასე სწრაფად იზრდება.