პროდუქტიულობის ზრდა ქართულ IT სექტორში: როგორ აყალიბებს ანაზღაურების და ტექნოლოგიური ცვლილებების ტალღა შრომის ბაზარს

2019-2024 წლებში ქართული IT სექტორი არა მხოლოდ მასშტაბურად გაიზარდა, ასევე გაიზარდა სექტორის შიგნით ერთი მომუშავის მიერ შექმნილი დამატებითი ღირებულება. ამ ხუთ წელიწადში IT კომპანიების ბრუნვა 9-ჯერ გაიზარდა, მაშინ როდესაც დასაქმებულთა რაოდენობა 5-ჯერ. ეს დინამიკა მიუთითებს პროდუქტიულობის მკვეთრ ზრდაზე — კომპანიები თითოეულ თანამშრომელზე გაცილებით მეტ ეკონომიკურ სარგებელს ქმნიან, ვიდრე წლების წინ.

ხელფასებიც სერიოზულ ცვლილებას განიცდის. 2024 წლისთვის IT პროფილის კომპანიებში საშუალო ხელფასი 6,973 ლარს აღწევს, რაც 2019 წელთან შედარებით 3.1-ჯერ მეტი მაჩვენებელია და ქვეყნის საშუალო ხელფასს 3.4-ჯერ აღემატება. 

პროდუქტიულობის ასეთი ზრდა დაკავშირებულია რამდენიმე ძირეულ ფაქტორთან. პირველ რიგში, ბაზრის გაფართოებამ — განსაკუთრებით საერთაშორისო ექსპორტის მიმართულებით — გაზარდა კომპანიის შესაძლებლობები უფრო მაღალღირებულებიან სერვისებზე კონცენტრაციისთვის. მეორე მხრივ, შიდა ტექნოლოგიურმა გაუმჯობესებებმა, როგორიცაა პროცესების ავტომატიზაცია და პლატფორმების განვითარება, შეამცირა ოპერაციული ხარჯები ერთ პროექტზე.

ამ ტრენდს კიდევ უფრო აჩქარებს ხელოვნური ინტელექტის (AI) ინტეგრაცია. ინდუსტრიის წარმომადგენელთა შეფასებით, IT არის ერთ–ერთი პირველი სექტორი, სადაც AI აქტიურად აღწევს ყოველდღიურ სამუშაო პროცესებში. რობოტული პროცესების ავტომატიზაცია (RPA), კოდის გენერაცია, მხარდაჭერის ბოტები და მონაცემთა ანალიტიკის ავტომატური სისტემები უკვე იწყებენ იმ დავალებების შემცირებას, რომლებიც ადრე სრულად ადამიანურ რესურსს მოითხოვდა.

გრძელვადიან პერსპექტივაში ეს ცვლილებები ორმხრივი ეფექტის მატარებელია. ერთი მხრივ, თანამშრომელთა პროდუქტიულობა მნიშვნელოვნად იზრდება — ტექნიკური რუტინის შემცირებით უფრო მეტი დრო იხარჯება სიღრმისეულ და შემოქმედებით ამოცანებზე. მეორე მხრივ, ავტომატიზაციამ შესაძლოა შეამციროს ახალი სამუშაო ადგილების შექმნის ტემპი, განსაკუთრებით ისეთ პოზიციებში, სადაც ავტომატიზაცია სრულად შესაძლებელი იქნება.

გარდა AI ინტეგრაციისა, პროდუქტიულობის ზრდას შეუწყობს ხელს სხვა ფაქტორებიც: გლობალურ ბაზრებზე პირდაპირი წვდომის გაძლიერება, დისტანციური სამუშაო კულტურის გამყარება, ადგილობრივი კადრების საერთაშორისო სტანდარტებზე გადამზადება და იმგვარი ეკოსისტემის ჩამოყალიბება, რომელიც ხელს შეუწყობს უწყვეტ ინოვაციას.

დღევანდელი ტენდენციები მიუთითებს, რომ ქართული IT სექტორი ნელ–ნელა გადადის მოდელზე, სადაც რაოდენობრივი ზრდას ეტაპობრივად ანაცვლებს ხარისხობრივი განვითარება. სწორედ პროდუქტიულობის გაძლიერება იქნება ერთ–ერთი მთავარი ფაქტორი, რომელიც განსაზღვრავს სექტორის კონკურენტუნარიანობას მომავალ წლებში. თუმცა, ამ პროცესში მნიშვნელოვანია, რომ კომპანიებმა პარალელურად მოახდინონ ადამიანური კაპიტალის განვითარება — რათა ტექნოლოგიური წინსვლა შრომითი ბაზრის დესტაბილიზაციის მიზეზად არ იქცეს.

იხილეთ BTU-ს კვლევა IT სექტორის ტენდენციების შესახებ აქ.