მეორადი ტანსაცმლის ბაზრის გლობალური ზრდა და საქართველოს მაჩვენებლები

მეორადი ტანსაცმლის ბაზარი მსოფლიოში ძალიან სწრაფად ვითარდება, რაც ტრადიციულ საცალო ვაჭრობასთან შედარებით განსაკუთრებით თვალშისაცემია. ThredUp-ის ანალიტიკოსების კვლევის მიხედვით, 2023 წელს მსოფლიო second-hand-ის ბაზარი 18%-ით გაიზარდა და ბრუნვამ რეკორდულ მაჩვენებელს, 197 მილიარდ დოლარს მიაღწია. პროგნოზების მიხედვით, 2028 წლისთვის ამ ბაზარზე ბრუნვა 350 მილიარდ დოლარამდე გაიზრდება. მეორადი ტანსაცმლის პოპულარობა არამხოლოდ ეკონომიკურ ფაქტორებზეა დამოკიდებული, არამედ მისი მნიშვნელობა იზრდება როგორც მდგრადი მოდის და გარემოსდაცვითი მოძრაობის ნაწილად.

მეორადი ტანსაცმლის ბაზრის ზრდის ერთ-ერთი ძირითადი მიზეზი ეკოლოგიური პრობლემების მიმართ მზარდი ყურადღებაა. მსოფლიოში ადამიანების რაოდენობა, რომლებიც აცნობიერებენ ახალი ტანსაცმლის წარმოების გარემოსდაცვით გავლენას, მუდმივად იზრდება. ტექსტილის წარმოება ერთ-ერთი ყველაზე დიდ დაბინძურებას იწვევს, რადგან მოიცავს წყლის დიდი რაოდენობით გამოყენებას და ქიმიკატების გამოყენებას, რომლებიც გარემოს სერიოზულ ზიანს აყენებს. მეორადი ტანსაცმლის შეძენა წარმოადგენს ეკოლოგიურად კეთილსინდისიერ არჩევანს, რაც ზრდის გარემოსდაცვით პრობლემებით შეშფოთებული მყიდველების რიცხვს.

გარდა ეკოლოგიური ფაქტორებისა, მნიშვნელოვანი მიზეზია ფინანსური მხარეც. მეორადი ტანსაცმლის შეძენა უფრო ხელმისაწვდომია ბევრისთვის, განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში, სადაც საცხოვრებელი პირობები და შემოსავლის დონე შეზღუდულია. ეკონომიკური კრიზისებისა და პანდემიის შედეგად შექმნილი რთული ეკონომიკური პირობები ბევრ ადამიანს უბიძგებს ეძებოს უფრო იაფი ალტერნატივები ტანსაცმლისთვის. მეორადი ტანსაცმლის ბაზრის ზრდის ხელშემწყობი ფაქტორებია ასევე ონლაინ პლატფორმების განვითარება, რომლებიც მომხმარებლებს საშუალებას აძლევს უფრო მარტივად იპოვონ და გაყიდონ ტანსაცმელი.

მეორადი ტანსაცმლის ბაზარი მზარდია საქართველოშიც. საქსტატის მონაცემების მიხედვით, ბოლო 10 წლის განმავლობაში ქვეყანაში მეორადი ტანსაცმლის იმპორტი 77%-ით გაიზარდა და 2023 წლის იანვარ-აგვისტოს მონაცემებით, ეს მაჩვენებელი 24.560 მილიონ დოლარს აღწევს. შედარებისთვის, 2015 წლის ანალოგიურ პერიოდში მეორადი ტანსაცმლის იმპორტი 13.907 მილიონ დოლარს შეადგენდა, რაც მიუთითებს ბაზრის მუდმივ ზრდაზე და საზოგადოების მოთხოვნის გაზრდაზე.

საქართველოსთვის მეორადი ტანსაცმლის იმპორტის მთავარ წყაროს წარმოადგენს თურქეთი, საიდანაც 2023 წლის იანვარ-აგვისტოში ქვეყანამ 9.881 მილიონი დოლარის ღირებულების ტანსაცმელი იყიდა. მეორე ადგილზეა აშშ 3.497 მილიონი დოლარით, შემდეგ არაბთა გაერთიანებული საამიროები (2.094 მლნ), გაერთიანებული სამეფო (1.851 მლნ) და ნიდერლანდები (1.733 მლნ). ეს მონაცემები მიუთითებს, რომ საქართველო აქტიურად იყენებს მეორადი ტანსაცმლის საერთაშორისო ბაზარს და დივერსიფიცირებულია მისი იმპორტის წყაროები.

მეორადი ტანსაცმლის ბაზრის ზრდა არ არის უნიკალური მხოლოდ საქართველოსთვის. მსოფლიოს მასშტაბით, განსაკუთრებით ევროპასა და აშშ-ში, ეს ბაზარი ასევე სწრაფად ვითარდება. ევროპის ქვეყნებში, როგორიცაა გერმანია, საფრანგეთი და ნიდერლანდები, მეორადი ტანსაცმლის ყიდვა ძალიან პოპულარული გახდა, რაც განპირობებულია როგორც ფინანსური, ასევე ეკოლოგიური მოსაზრებებით. გერმანიაში, მაგალითად, მეორადი ტანსაცმლის ბაზრის ზრდა მუდმივად აჭარბებს ტრადიციული მოდის ზრდას, რადგან მომხმარებლები უფრო ხშირად ირჩევენ ეკოლოგიურად მდგრად არჩევანს.

აშშ-ში ასევე მზარდია მეორადი ტანსაცმლის ბაზრის წილი. 2023 წელს ამერიკული ბაზარი ერთ-ერთი ყველაზე სწრაფად მზარდია მსოფლიოში, რაც გამოწვეულია როგორც ახალგაზრდების ეკოლოგიური პასუხისმგებლობით, ასევე მოდის ტრენდების სწრაფი ცვლილებით. ThredUp-ის კვლევის მიხედვით, აშშ-ის მეორადი ტანსაცმლის ბაზარი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს მსოფლიო ბაზარზე და უზრუნველყოფს მაღალი მოთხოვნის დაკმაყოფილებას.

რაც შეეხება ჩვენს რეგიონს, თურქეთშიც მეორადი ტანსაცმლის ბაზარი იზრდება. თურქეთში არამხოლოდ ადგილობრივი მოთხოვნაა მაღალი, არამედ ქვეყანა მნიშვნელოვან ექსპორტიორადაც გვევლინება საქართველოსა და სხვა მეზობელი ქვეყნების ბაზრებისთვის. თურქეთის გეოგრაფიული მდებარეობა და ტექსტილის წარმოების ტრადიცია ქვეყანას მნიშვნელოვან როლს ანიჭებს რეგიონალურ ბაზარზე, რაც მას საშუალებას აძლევს უზრუნველყოს ხარისხიანი და იაფი მეორადი ტანსაცმელი მეზობელი ქვეყნების მოთხოვნისთვის.

მეორადი ტანსაცმლის ბაზარი მსოფლიო მასშტაბით რეკორდულად იზრდება და ეს ტენდენცია საქართველოში განსაკუთრებულად იგრძნობა. საქსტატის მონაცემების მიხედვით, ქვეყანაში მეორადი ტანსაცმლის იმპორტის ზრდა მიუთითებს მოსახლეობის მოთხოვნის გაზრდაზე, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს უმეტესად ფინანსური მდგომარეობით, და ძაან მცირედი ინტეერსით ეკოლოგიური პრობლემებით. მსოფლიო ტენდენციები ასევე აჩვენებს, რომ მეორადი ტანსაცმლის ბაზარი განაგრძობს ზრდას და 2028 წლისთვის პროგნოზირებულია მისი ბრუნვის 350 მილიარდ დოლარამდე ზრდა.

საქართველოში მეორადი ტანსაცმლის ბაზრის ზრდა შესაძლოა გაგრძელდეს, განსაკუთრებით იმ პირობებში, როდესაც ქვეყნის ეკონომიკა განვითარების ეტაპზეა და მოსახლეობა ეძებს ხელმისაწვდომ არჩევანს. ასევე, თურქეთიდან და სხვა ქვეყნებიდან მეორადი ტანსაცმლის იმპორტი სავარაუდოდ გაიზრდება, რადგან ეს ქვეყნები განაგრძობენ ტანსაცმლის მიწოდების მნიშვნელოვან როლს საქართველოს ბაზრისთვის. შედეგად, საქართველოს მეორადი ტანსაცმლის ბაზრის განვითარება შეიძლება გახდეს მნიშვნელოვანი საშუალება როგორც ეკოლოგიური მდგრადობის, ასევე სოციალური თანასწორობის მხარდაჭერისთვის, რაც უზრუნველყოფს ტანსაცმლის ხელმისაწვდომობას ყველა ფენისთვის.