ბირთვული ენერგია და ხელოვნური ინტელექტის ბუმი: ახალი საინვესტიციო ტალღა

მსოფლიო ტექნოლოგიურ სექტორში ენერგიის მოთხოვნა საგრძნობლად იზრდება, განსაკუთრებით ხელოვნური ინტელექტის (AI) განვითარებასთან ერთად. ამის ფონზე, მცირე მოდულარული ბირთვული რეაქტორების (SMR) მწარმოებელმა კომპანიებმა ბოლო წლის განმავლობაში $1.5 მილიარდი მოიზიდეს ინვესტიციების სახით. ეს ახალი კაპიტალის მოზიდვა დაკავშირებულია ენერგომომარაგების სანდოობის უზრუნველყოფასთან, რაც კრიტიკულია ტექნოლოგიური გიგანტებისთვის, როგორიცაა Amazon, Google და Meta.

ბოლო პერიოდში, ბირთვული ენერგიის მიმართ ინვესტორთა ინტერესი მკვეთრად გაიზარდა, რასაც ხელს უწყობს როგორც კერძო კაპიტალის, ისე სახელმწიფო მხარდაჭერის ზრდა. SMR ტექნოლოგიების დაფინანსება უკვე მილიარდობით დოლარს აღწევს, რადგან ეს ახალი თაობის ბირთვული რეაქტორები მაღალი სიმძლავრის, ეკოლოგიურად სუფთა და უფრო მოქნილი ენერგიის წყაროა.

ყველაზე მსხვილი დაფინანსება, $700 მილიონი, ამ თვის დასაწყისში მოიზიდა X-energy-მ, რომელიც გახდა ისეთი მსხვილი ინვესტორების სამიზნე, როგორიცაა Jane Street, Amazon და Citadel-ის დამფუძნებელი კენ გრიფინი.

ამავდროულად, საფრანგეთში დაფუძნებულმა Newcleo-მ სექტემბერში $151 მილიონი მოიზიდა, ხოლო ამერიკულმა კომპანიებმა Blue Energy და Last Energy გასულ წელს $45 და $40 მილიონი მიიღო.

ბირჟაზე გასული კომპანიები, როგორებიცაა Oklo, NuScale და Nano Nuclear Energy, დამატებით $700 მილიონზე მეტი მოიზიდეს აქციების გაყიდვის და სხვა ფინანსური მექანიზმების მეშვეობით.

ბირთვული ენერგიის ბაზარზე ასევე დიდ ინვესტიციებს აკეთებენ ისეთი კორპორაციები, როგორებიცაა Westinghouse, Rolls-Royce და Bill Gates-ის TerraPower. ამასთან, ბირთვული ენერგიისადმი ინტერესი მხოლოდ კერძო სექტორს არ ეხება—მთავრობებიც აქტიურად აფინანსებენ ამ სექტორს.

AI მონაცემთა ცენტრების გაფართოება ახალი გამოწვევების წინაშე აყენებს ენერგოსისტემებს. მაგალითად, Microsoft-მა ახლახან გააფორმა 20-წლიანი შეთანხმება Constellation Energy-სთან, რათა Three Mile Island-ის ატომური ელექტროსადგურიდან მოიპოვოს ელექტროენერგია.

ასეთმა შეთანხმებებმა აჩვენა, რომ ტექნოლოგიური სექტორი თანდათან უფრო მეტად ემხრობა ბირთვულ ენერგიას, როგორც სუფთა და სანდო ენერგიის წყაროს.

AI-ის განვითარების ფონზე ენერგიის მოხმარება მზარდია, რადგან დიდი მონაცემების დამუშავება, ღრუბლოვანი გამოთვლები და მანქანური სწავლება მოითხოვს უზარმაზარ ელექტროენერგიის რესურსებს. ინვესტორები ახლა ხედავენ, რომ SMR ტექნოლოგია არის ამ პრობლემის გადაწყვეტის ერთ–ერთი მთავარი გზა.

აშშ–ის მთავრობა ამ სექტორის წამოწევას აქტიურად ცდილობს. ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციამ $6 მილიარდი გამოყო ბირთვული რეაქტორების დაფინანსებისთვის, ხოლო 2022 წლის ინფლაციის შემცირების აქტმა (IRA) დამატებით საგადასახადო შეღავათები შესთავაზა ამ სექტორს.

ამას გარდა, აშშ–ის ენერგეტიკის დეპარტამენტი უჭერს მხარს SMR ტექნოლოგიების განვითარებას, რათა ჩინეთისა და რუსეთის მსგავს ბირთვულ ენერგეტიკულ პროექტებს კონკურენცია გაუწიოს.

აშშ–ის ყოფილი ენერგეტიკის მინისტრის კრის რაიტის თქმით, „ბირთვული ენერგია ამერიკის ენერგეტიკული სტრატეგიის ნაწილი უნდა იყოს“, თუმცა ვაშინგტონის მხარდაჭერის კონსოლიდაცია ჯერ კიდევ გამოწვევად რჩება.

ბირთვული ენერგიის პროექტები უკვე აქტიურად გამოიყენება როგორც კერძო, ისე საჯარო სექტორში. Meta ამჟამად SMR ტექნოლოგიების მომწოდებლებისგან წინადადებებს განიხილავს, რათა 2030-იანი წლებისთვის 40 გიგავატი ენერგიის წყარო შეიძინოს.

ასეთი ინიციატივები აჩვენებს, რომ მსოფლიო ტექნოლოგიური სექტორი ბირთვულ ენერგიას როგორც სტრატეგიულ ინფრასტრუქტურულ პროექტს ისე უყურებს.

SMR ტექნოლოგიის მიმართ მზარდი ინტერესი ასევე ხელს უწყობს ახალი ინოვაციების, ტექნიკური გაუმჯობესებების და საერთაშორისო თანამშრომლობის გაძლიერებას.

მიუხედავად იმისა, რომ SMR ტექნოლოგიები ძალიან პერსპექტიულია, ინვესტორები ჯერ კიდევ სიფრთხილით უყურებენ პირველადი კაპიტალის მაღალი ხარჯების და რეგულაციების სირთულის გამო.

ექსპერტები აცხადებენ, რომ ბირთვული ენერგიის სექტორში განვითარებისთვის აუცილებელია უფრო მკაფიო ფინანსური გარანტიები და საერთაშორისო თანამშრომლობის გაძლიერება.

ბოლო პერიოდში ევროპის და აზიის ქვეყნებიც აქტიურად ინტერესდებიან SMR პროექტებით. დიდი ბრიტანეთი, საფრანგეთი და იაპონია უკვე განიხილავენ ამ ტექნოლოგიაში ინვესტიციებს, რათა გახდნენ უფრო ენერგოდამოუკიდებლები და შეამცირონ ნახშირბადის ემისიები.

ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში, ბირთვული ენერგია განიხილება როგორც მომავლის ტექნოლოგია, რომელიც არამხოლოდ ეკოლოგიურად სუფთაა, არამედ ეკონომიკურად გამართლებული და სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი.

ხელოვნური ინტელექტის ბუმის ფონზე, მაღალი სიმძლავრის ენერგიის სანდო წყაროს შექმნა გადამწყვეტ როლს ითამაშებს ტექნოლოგიური სექტორის განვითარებაში.

მიუხედავად გამოწვევებისა, SMR ტექნოლოგია უკვე ქმნის ახალ ბაზარს, რომელიც ათწლეულების განმავლობაში შეიძლება ერთ–ერთ ყველაზე სტრატეგიულ სექტორად იქცეს.

თუ დღევანდელი ინვესტიციები და პოლიტიკური მხარდაჭერა გაგრძელდა, ბირთვული ენერგია შესაძლოა ხელოვნური ინტელექტის ეპოქის ყველაზე მნიშვნელოვანი ენერგეტიკული ინფრასტრუქტურა გახდეს.

მომზადებულია – FT.com მასალების მიხედვით