ოთხდღიანი სამუშაო კვირა — რას ჰყვება გლობალური გამოცდილება და სად დგას საქართველო

MIT Sloan Management Review-ის მიხედვით, ის რაც რამდენიმე წლის წინ მხოლოდ რადიკალურ იდეად მიიჩნეოდა, დღეს რეალურ ალტერნატივად იქცა. მსოფლიოს მასშტაბით სულ უფრო მეტი კომპანია ცდის ოთხდღიანი სამუშაო კვირის მოდელს — სრულფასოვანი ანაზღაურებით, შემცირებული სამუშაო საათებით და პრაქტიკული შედეგების მონიტორინგით. 2025 წლის ზაფხულის გამოცემაში გამოქვეყნებულ მასალაში მოცემულია 245 ორგანიზაციისა და 8,700 თანამშრომლის მონაცემები, რომელთა ანალიზიც ცალსახად აჩვენებს: ოთხდღიანი სამუშაო კვირა შეიძლება იყოს არამხოლოდ შესაძლებელი, არამედ მომგებიანი როგორც ადამიანისთვის, ისე ორგანიზაციისთვის.

მთავარი საკვანძო მოდელი, რომელიც კვლევაში გამოიყენება, არის ე.წ. „100-80-100“ პრინციპი: თანამშრომელი იღებს 100%-იან ხელფასს, მუშაობს 80%-ს თავისი სტანდარტული დროისგან და ინარჩუნებს 100%-იან პროდუქტიულობას. ამ სისტემის გარშემო განხორციელებული მრავალთვიანი ტრანსფორმაციები ცხადყოფს, რომ კომპანიები ხშირად ახერხებენ მიზნების შესრულებას უფრო მცირე დროში — თუკი სწორად გადააფასებენ შეხვედრების სტრუქტურას, შეამცირებენ დაბალეფექტიან აქტივობებს და გუნდს მეტ დამოუკიდებლობას მისცემენ.

განსაკუთრებით აღსანიშნავია, რომ კვლევაში ჩართული კომპანიების 90%-ზე მეტი ექსპერიმენტის დასრულების შემდეგ შეინარჩუნა ოთხდღიანი მოდელი. ამავდროულად, ცალსახად გაუმჯობესდა თანამშრომელთა კეთილდღეობა, შემცირდა სტრესი, გაიზარდა ლოიალურობა და შემცირდა კადრების ცირკულაცია.

თუმცა, ავტორები ხაზს უსვამენ, რომ ეს არ არის უნივერსალური პასუხი. ოთხდღიანი სამუშაო კვირის მოდელს სჭირდება სტრატეგიული დაგეგმვა, სამუშაო პროცესების გადახედვა და ხელმძღვანელობის მხრიდან გულწრფელი მზაობა — დატოვოს ზედმეტი კონტროლი და დაუშვას მოქნილობა.

საქართველოს შემთხვევაში, ეს საკითხი ჯერ კიდევ ახალ სტადიაშია. იმ ფონზე, როცა პანდემიის შემდეგ გაიზარდა საუბარი დისტანციურ და ჰიბრიდულ მუშაობაზე, ოთხდღიანი სამუშაო კვირა ჯერ საჯარო დისკურსშიც კი იშვიათად ფიგურირებს. თუმცა, სწორედ ახლაა დრო, როდესაც შეიძლება ეს საკითხი გადაიქცეს არა მხოლოდ ცნობისმოყვარე ინიციატივად, არამედ რეალურ ალტერნატივად ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

მცირე და საშუალო კომპანიებში, სადაც რესურსების ოპტიმიზაცია უკიდურესად მნიშვნელოვანია, შესაძლოა სწორედ ეს მოდელი გახდეს თანამშრომელთა შენარჩუნებისა და მოტივაციის გაზრდის გზა. ტექნოლოგიური სექტორი, სადაც მუშაობა ხშირად შედეგზეა ორიენტირებული და არა საათებზე, ასევე ბუნებრივი კანდიდატია ასეთი მოდელის საპილოტედ.

მთავარია, არ შევხედოთ ოთხდღიან სამუშაო კვირას, როგორც „დამატებით დასვენების“ იდეას. ეს არის მენეჯმენტის ალტერნატიული ფილოსოფია, რომელიც იწყებს კითხვით: როგორ შეგვიძლია უკეთ ვიმუშავოთ ნაკლებ დროში?

გამოქვეყნებულია MIT Sloan Management Review-ის 2025 წლის ზაფხულის გამოცემაში (ტომი 66, ნომერი 4). ინტერვიუ და ანალიზი დაყრდნობილია ჯულიეტ შორის გამოკვლევებსა და მის წიგნზე Four Days a Week: The Life-Changing Solution for Reducing Employee Stress, Improving Well-Being, and Working Smarter. საქართველოს კონტექსტზე ანალიტიკური გადატანა მომზადებულია BTUAI-ის მიერ.