ამერიკა ბრიტანეთის მომავალი ურთიერთობები

ამერიკის შეერთებული შტატების ახლადარჩეული პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი და დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი კეირ სტარმერი ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავდებიან, რაც იწვევს მნიშვნელოვან განსხვავებებს მათ პოლიტიკურ ხედვებსა და სტრატეგიებში.

ამერიკა და ბრიტანეთი ხშირად საუბრობენ თავიანთ “სპეციალურ ურთიერთობაზე”, თუმცა რეალურად ეს ურთიერთობა ხშირად არათანაბარია და დიდწილად დამოკიდებულია კონკრეტულ ლიდერებზე. პრემიერ-მინისტრ სტარმერსა და მის მთავრობას აშფოთებთ, თუ როგორ განვითარდება ეს ურთიერთობა ტრამპთან ერთად, განსაკუთრებით მაშინ, როცა ორივე მხარე სხვადასხვა იდეალებსა და პოლიტიკურ პრინციპებზე დგას.

ისტორიაში გვახსოვს ისეთი ლიდერების წყვილები, რომელთა კავშირები განსაზღვრავდა მსოფლიო პოლიტიკის მიმართულებას: რუზველტი და ჩერჩილი, რეიგანი და ტეტჩერი, კლინტონი და ბლერი. მსგავსი ურთიერთობები ხშირად მნიშვნელოვანი იყო გლობალური უსაფრთხოების და საერთაშორისო ურთიერთობების შენარჩუნებისთვის. ბორის ჯონსონსაც კი ჰქონდა გარკვეული კავშირი ტრამპთან, თუმცა მათი ურთიერთობა ხშირად ეფუძნებოდა ექსტრავაგანტულობასა და პიროვნული თვისებების მსგავსებას.

კეირ სტარმერი საკმაოდ რთული პოზიციიდან იწყებს — ბრიტანეთი ჯერ კიდევ ეძებს თავის ადგილს მსოფლიო პოლიტიკურ და ეკონომიკურ ასპარეზზე ბრექსიტის შემდეგ. ბრიტანეთი ცდილობს გაირკვეს, უნდა თუ არა მიჰყვეს ევროპის მიმართულებას, თუ უფრო მეტად ააშენოს ურთიერთობები ამერიკის შეერთებულ შტატებთან. ევროპა ამჟამად მრავალი გამოწვევის წინაშე დგას, რაც სტარმერისთვის დამატებით სირთულეებს ქმნის.

ტრამპი ცნობილია, როგორც განსაკუთრებული და განსხვავებული პოლიტიკოსი, რომელიც ხშირად მიმართავს პუბლიკას ხმაურიანი და მათვის მოსაწონი გამოსვლებით. სტარმერს კი უფრო სერიოზულად და ნაკლებად ემოციურად აღიქვამენ. მისი პოლიტიკა ემყარება “მომსახურების მთავრობის” იდეას, რაც ნიშნავს, რომ სტარმერი ცდილობს შექმნას პასუხისმგებლიანი და გრძელვადიანი პოლიტიკა, რომელიც ეფუძნება მტკიცებულებებს და არ არის მხოლოდ ცარიელი პიარული აქტოვობა.

ასევე მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ სტარმერი ყოფილი პროკურორია, მაშინ როცა ტრამპს მრავალჯერ ჰქონდა სამართლებრივი პრობლემები. ეს ფაქტი აჩვენებს მათ განსხვავებულ მიდგომებს სამართლისა და სამართლებრივი სისტემის მიმართ. სტარმერი კანონის დაცვასა და წესრიგზეა ორიენტირებული, ხოლო ტრამპი ხშირად მიიჩნევს თავს პოლიტიკისა და სამართლის სისტემის მსხვერპლად, რაც აძლიერებს მათ შორის წინააღმდეგობას.

სტარმერის ბიოგრაფის, ტომ ბალდუინის, აზრით, ტრამპსა და სტარმერს შორის მეგობრობის პერსპექტივა ნაკლებად მოსალოდნელია. სტარმერი არ აპირებს ტრამპთან “თბილი” ურთიერთობების დამყარებას და არ შეეცდება მის მიმართ განსაკუთრებული პატივისცემის გამოხატვას. ეს მიდგომა შეიძლება მიუღებელი იყოს ტრამპისთვის, რომელსაც მოსწონს, როდესაც სხვა ლიდერები მას პატივს სცემენ და მის გავლენას აღიარებენ.

ტრამპის “ამერიკა პირველ რიგში” პოლიტიკის ფონზე, სტარმერი შესაძლოა მიჰყვეს უფრო ჩუმი “ბრიტანეთი პირველ რიგში” მიდგომას, რაც მიანიშნებს, რომ მისი პოლიტიკა უფრო მეტად დაფუძნებული იქნება მტკიცებულებებზე და ნაკლებად იქნება ემოციურ განცხადებებზე ორიენტირებული. ეს ნიშნავს, რომ სტარმერი ცდილობს იყოს რაციონალური და პრაგმატული ლიდერი, რომელიც არ აჰყვება პოპულიზმს.

სტარმერის ლეიბორისტული პარტიის ლიდერები ხშირად იყვნენ ტრამპის კრიტიკის ობიექტები, რაც მათ შორის ურთიერთობების დაძაბულობას უწყობს ხელს. მაგალითად, ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, დევიდ ლამიმ, 2018 წელს ტრამპს საკმაოდ კრიტიკული გამონათქვამებით მიმართვადა. მსგავსი გამონათქვამები აძლიერებს დაძაბულობას და ხელს უშლის ურთიერთობების გაუმჯობესებას. თუმცა, ლამი ცდილობს აჩვენოს, რომ ის მზადაა თანამშრომლობისთვის, რაც სტარმერის მთავრობის მხრიდან პოზიტიური ნაბიჯია და მიზნად ისახავს საერთაშორისო ურთიერთობების გაუმჯობესებას.

ტრამპსა და სტარმერს შორის დიდი განსხვავებები არსებობს ისეთ მნიშვნელოვან საკითხებზე, როგორიცაა ჩინეთთან ურთიერთობა და კლიმატის ცვლილება. სტარმერი მხარს უჭერს ჩინეთთან “ძლიერ” ურთიერთობებს და კლიმატის კრიზისის წინააღმდეგ გლობალურ თანამშრომლობას, მაშინ როცა ტრამპი უფრო ხისტ პოლიტიკას ატარებს ჩინეთის მიმართ და კლიმატის ცვლილებებს სკეპტიკურად ეკიდება. კლიმატის კრიზისი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხია სტარმერისთვის, ხოლო ტრამპი ეკონომიკურ ინტერესებს უფრო მეტ მნიშვნელობას ანიჭებს, ვიდრე გარემოს დაცვას.

უკრაინა ასევე შეიძლება გახდეს რთული საკითხი ტრამპისა და სტარმერის ურთიერთობისთვის. სტარმერი მკაცრად უჭერს მხარს უკრაინის დამოუკიდებლობას და პრეზიდენტ ზელენსკის, ხოლო ტრამპი ჯერ კიდევ ფრთხილად ეკიდება უკრაინის ომის საკითხს. ეს განსხვავებული მიდგომები კიდევ უფრო ამძაფრებს ორ ლიდერს შორის უთანხმოებას და აჩვენებს მათ განსხვავებულ პრიორიტეტებს საერთაშორისო კონტექსტში.

ამ ყველაფრის მიუხედავად, ტრამპსა და სტარმერს მოუწევთ საერთო ენის პოვნა, რათა შეინარჩუნონ სტაბილური ურთიერთობა ამერიკასა და ბრიტანეთს შორის. მიუხედავად იმისა, რომ მათ შორის არსებობს მრავალი უთანხმოება და გამოწვევა, საერთაშორისო უსაფრთხოების და ეკონომიკური თანამშრომლობის საჭიროება მოითხოვს, რომ ორივე მხარე ეძებდეს თანამშრომლობის გზებს.

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ორივე ქვეყანა დაინტერესებულია თავდაცვის გაძლიერებით და უსაფრთხოების საკითხების გადაჭრით, რაც შეიძლება გახდეს საერთო ინტერესების სფერო. სტარმერსა და ტრამპს შორის თანამშრომლობა შესაძლებელი იქნება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ორივე მხარე მზად იქნება კომპრომისებისთვის და მოლაპარაკებებისთვის.

საბოლოოდ, ტრამპსა და სტარმერს შორის ურთიერთობა რთული და გაურკვევლობით სავსე იქნება, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ მათ არ შეუძლიათ პროგრესი. თუ ორივე ლიდერი შეძლებს გადალახოს არსებული ბარიერები და იპოვოს საერთო ინტერესი, ეს იქნება საფუძველი ძლიერი და ხანგრძლივი პარტნიორობისთვის, რომელიც ხელს შეუწყობს საერთაშორისო სტაბილურობასა და ეკონომიკურ განვითარებას. “სპეციალური ურთიერთობა” ყოველთვის არ არის მარტივი, მაგრამ მისი შენარჩუნება და გაძლიერება აუცილებელია როგორც ბრიტანეთისთვის, ასევე ამერიკისთვის გლობალურ ასპარეზზე.

მომზადებულია – washingtonpost.com მასალების მიხედვით.